Sentencia Penal Nº 57 BIS...re de 2000

Última revisión
04/11/2000

Sentencia Penal Nº 57 BIS, Audiencia Provincial de Pontevedra, Rec 7 de 04 de Noviembre de 2000

Tiempo de lectura: 57 min

Tiempo de lectura: 57 min

Relacionados:

Orden: Penal

Fecha: 04 de Noviembre de 2000

Tribunal: AP - Pontevedra

Ponente: ALFAYA OCAMPO, JUAN MANUEL

Nº de sentencia: 57 BIS

Resumen
no hay sentencia

Voces

Intervención telefónica

Drogas

Autorización judicial

Coimputado

Indefensión

Derecho de defensa

Tráfico de drogas

Prueba de cargo

Notoria importancia

Atenuante

Presunción de inocencia

Actuaciones judiciales

Secreto de las comunicaciones

Responsabilidad

Derecho al secreto de las comunicaciones

Fumus bonis iuris

Descubrimiento del delito

Tipo penal

Flagrancia

Comisión del delito

Prueba preconstituída

Violación

Falsificación de moneda

Delitos contra la salud pública

Cocaína

Medios de investigación

Estupefacientes

Sentencia de condena

Acuerdos internacionales

Fuerza probatoria

Secreto de sumario

Fundamentos

AUD. PROVINCIAL SECCION N. 1

PONTEVEDRA

 

SENTENCIA: 60057/2000

 

CAUSA PENAL

Rolo: 7/99

P. Abreviado: 3/99

Orixe: XDO. INSTR. PONTEVEDRA 3

 

 A SECCIÓN PRIMEIRA DA AUDIENCIA PROVINCIAL DE PONTEVEDRA, composta por D. JUAN MANUEL ALFAYA OCAMPO, presidente, D.  JULIO CÉSAR PICATOSTE BOBILLO e D. CELSO MONTENEGRO VIEITEZ, maxistrados, pronunciou

 

NO NOME DO REI

 

a seguinte

 

SENTENCIA NÚM.57 BIS

 

 Pontevedra, o 4 de novembro do año 2000.

 

 A causa número 3/99, vinda do Xulgado de Instrucción Pontevedra 3, foi tramitada, seguindo o procedemento sumario, polo delicto de TRÁFICO DE DROGAS, contra de BERNARDO DAVID V, maior de idade, sen antecedentes penais, de quen non consta solvencia. Estivo privado de liberdade desde o 22/03/99. O procurador dos tribunais Sra. Freire Riande representouno e o letrado don José Luís Montero Senra defendeuno; contra de FERNANDO F, maior de idade e sen antecedentes penais, de quen non consta solvencia, quen está privado de liberdade dende o 30/03/99, representado polo procurador Sr. Torres Alvarez e defendido polo Orbán Sousa; contra de NELSON S, maior de antecedentes penais, de quen non consta solvencia, privado de liberdade dende o 2/03/1999 ata o 3/11/00, representado polo procurador Sr. Pérez Goris e defendido polo letrado Sr. Losada Martínez e contra de JOSÉ MANUEL R, maior de idade e sen antecedentes penais, de quen non consta solvencia, privado de liberdade dende o 22/02/99, representado polo procurador Sr. Cabido Valladar e defendido polo letrado Sr. Feijóo Fernández. Parte acusadora: o Ministerio Fiscal. Maxistrado relator: don JUAN MANUEL ALFAYA OCAMPO, quen expresa o parecer da Sala.

 

ANTECEDENTES DE FEITO

 

PRIMEIRO. O tribunal declara como FEITOS PROBADOS:

 

 "En data non concretada, máis comprendida nos días inmediatamente anteriores ao 18 de febreiro de 1.999, o acusado, Jose Manuel R, maior de idade e carecente de antecedentes penais, recibiu dunha persoa non identificada a solicitude de cocaína nunha cantidade importante, e como non a tiña, contactou con esa finalidade co tamén acusado, Bernardo David V, maior de idade e tamén sen antecedentes penais, quen se comprometeu a conseguila, quedando entón en facer a operación de entrega da droga no serán do 18 de febreiro nesta cidade de Pontevedra. Nese serán o acusado, Jose Manuel, posto previamente de acordo tos compradores, chega a Pontevedra sobre as 17,00 horas nun Renault-19, propiedade da súa nai, estacionando o vehículo á entrada de Pontevedra, a altura do Concesionario "Fidauto", aparecendo aos dez minutos o vehículo BMW, propiedade do acusado, o cidadán portugués, Fernando F, maior de idade e carecente de antecedentes penais, conducido por este último, e en compañía doutra persoa non identificada. Se trasladan de seguido os dous acusados, e a persoa non identificada, ata a rua Cruz Bermella desta capital, onde quedaran reunirse co outro acusado, Bernardo David, para culmina-la operación de compravenda, subindo aqueles tres primeiros ao piso no que se atopaba Bernardo David, non consumándose nese intre a venda, dado que este último lles esixía, por indicación previa de Jose Manuel, que o pagamente tiña que ser feito en pesetas, mentres que os compradores portaban escudos, quedando entón para o día seguinte para culmina-la entrega da droga. Sobre as 14,20 horas do día 19 o acusado, Jose Manuel R, estaciona de novo o Renaul-19, na explanada que existe ao carón do Concesionario " Fidauto", antes sinalado, facendo acto de presencia os dez minutos o vehículo BMW, pilotado polo acusado, Fernando F, e acompañado da mesma persona, non identificada, do día anterior. Desprazáronse entón os tres no vehículo Renaul-19 ata a localidade de Sanxenxo, onde comeron no Mesón 11 Porteliña ", para, sendo sobre as 15,45 horas, voltar ata Pontevedra, e parando a altura de "o Burgo", facer unha chamada telefónica ao acusado Bernardo David, quen comparece no lugar pouco despois a bordo do vehículo Peugeot-306, desprazándose acto seguido os dous vehículos ata a rúa Médico Ballina desta capital, e despois de estacionados os coches nesa rúa, suben a un piso do edificio n° 34 os tres acusados e o individuo non identificado, entregando este último e o acusado, Fernando, 2.990.000 pesetas ao acusado, Bernardo David, quen, logo de conta-los cartos, ausentouse do piso, depositándoos noutro lugar, e regresando a aquela vivenda con tres paquetes que contiñan 999,40, 1.001,50 e 997,90 gramos de cocaína, conunha pureza do 82,94 %, 83,74 %, e 83,36 %, respectivamente, valorada en 32.600.000 pesetas, que entregou a Fernado e ao individuo descoñecido. A droga foi recuperada minutos despois pola policía, pois estes dous últimos a tiraron desde o BMW na estrada de Pontevedra-Vigo, ao ser perseguidos pola forzas policiais.

 O acusado, Jose Manuel R, foi detido por axentes da Gardia Civil en Ourense ás 20,00 horas do devandito día 19 de febreiro, ocupándose no seu poder 320.000 pesetas ( procedentes dos 2.990.000 pesetas), producto da comisión que lle correspondía pola operación, (e das que tiña que entregar ao acusado, Bernardo David, 100.000) así como sesenta mil escudos, que recibira antes do acusado, Fernando F, e do seu acompañante, pola colaboración que lles prestara.

 

 O acusado, Bernardo David V, foi detido ás 19,10 horas do día 20 de febreiro, recoñecendo a súa participación nos feitos, tendo o propósito firme e decidido de abandoar esas actividades ilícitas.

 

 Non está suficientemente acreditado que o acusado Nelson S, maior de idade e carecente de antecedentes penais, tivese participación ningunha nos actos relatados.

 

 SEGUNDO. O Ministerio Fiscal, nas súas conclusións definitivas, cualificou a súa versión dos feitos como constitutivos dun delicto CONTRA DA SAÚDE PÚBLICA DE SUBSTANCIAS QUE XERAN GRAVE DANO Á SAÚDE en cantidade de notoria importancia previsto e penado nos arts. 368 e 369-3° do Cp. Acusa como criminalmente responsábel del, en concepto de autores, aos procesados, e solicitou que se lles impuxese a pena de: para cada un deles, 11 ANOS DE PRISIÓN e multa de 100 000 000 PESETAS, privación do dereito de sufraxio pasivo para tódolos procesados. Custas.

 

TERCEIRO. As defensa dos devanditos procesados, nas súas conclusións tamén definitivas solicitaron a libre absolución dos seus defendidos. A defensa de BERNARDO DAVID V solicitou como circunstancia modificativa da responsabilidade criminal a circunstancia atenuante moi calificada de ARREPENTEMENTO do art. 376 Cp, procedendo a pena inferior en dous graos á prevista no art. 368 e 369. 3 Cp solicitando a pena de DOUS ANOS E TRES MESES DE PRISIÓN.

 

FUNDAMENTOS XURÍDICOS

 

 PRIMEIRO. Os Letrados, dentro das súas respectivas estratexias defensivas dos acusados, denuncian a comisión dentro deste procedemento dunha serie de vulneracións da legalidade constitucional e ordinaria que acarrerían, segundo o seu xuízo, a nulidade de todo o actuado, infraccións, que aparecerían cometidas nas dilixencias sumariais referidas, dito de xeito resumido, ás escoitas telefónicas, ao análise da droga, e ao segredo sumarial no seu día decretado.

 Polo que fai ás escoitas telefónicas arguméntase en apoio desa ilegalidade, dunha beira, a falta de motivación suficiente dos autos que as decretaron, doutra, que hai na transcrición das cintas, feita pola Garda Civil, paraxes que non figuran nas propias cintas, e doutra parte, que a transcrición das cintas non é completa, procedendo as forzas policiais a seleccionar as conversas que estiman oportunas, descartando as outras, ademais doutras irregularidades, como a de expresar nas transcricións quen son os que falan por teléfono, ou a de destacando de diversos xeitos ( en negriña, con letras maiúsculas, subraiando palabras e frases...) algunhas expresións, denunciando, en definitiva, que non se respectou a integridade e literalidade das cintas.

 

 Comezando polo reproche da falta de motivación dos autos nos que se decretaron as intervencións e escoitas telefónicas, parece obrigado facer, no primeiro termo, unha cronoloxia desas resolucións, logo, no segundo lugar, expórmo-la doutrina xurisprudencial e constitucional atinxente a esta materia, para, finalmente, e á luz desa doutrina, examinar e decidir se houbo ou non a vulneración invocada.

 

 Dentro do procedemento penal seguido baixo as Dilixencias Previas n° 1.129/98 polo Xulgado de Instrucción n° 4 de Ourense, o titular deste órgano dictou auto de data 18 de decembro dese año, acordando a intervención e escoita, polo prazo dun mes, e polos posíbeis delictos contra da saúde pública e de falsificación de moeda, do teléfono móbil 910933863, do cal era titular o acusado, Jose Manuel R, dilixencia de intervención e escoita que foi prorrogada por quince días máis en virtude de auto de data 15 de xaneiro de 1.999, finalizando esta intervención á conclusión da devandita prórroga. Asimesmo, e dentro do mesmo procedemento, emitiuse auto de data 22 de xaneiro de 1.999, acordando igualmente a intervención e escoita do teléfono móbil 609099645, que pertencfa ao mesmo acusado, polo prazo dun mes, sendo esta dilixencia de intervención e escoita igualmente prorrogada por outro mes en virtude de auto de data 19 de febreiro, alzándose a intervención deste teléfono por auto de 26 de febreiro dese año.

 

 A s do T.S. de 26-2-2000 di que " es doctrina de esta Sala -cfr. Sentencias de fechas 19 y 20 de Enero, 3,4, 7, 11 y 20 de Febrero, 3 y 22 de Abril, 11 de Mayo, 29 de Julio, 21,23 y 28 de Setiembre, 23, 10 y 16 de Noviembre 1999 y del Tribunal Constitucional 21/1998 de 15 de Junio, 49/1999 de 5 Abril, la que señala que en las intervenciones telefónicas son principios básicos, sin cuya observancia se produce la vulneración del derecho fundamental, los siguientes: 1 ) la exclusividad jurisdiccional en el sentido de que únicamente por la autoridad judicial se pueden establecer restricciones y derogaciones al derecho al secreto de las comunicaciones telefónicas. 2 ) La finalidad exclusivamente probatoria de las interceptaciones para establecer la existencia de delito y descubrimiento de las personas responsables del mismo (Sentencia del Tribunal Supremo de 12 de septiembre de 1994) 3) La excepcionalidad de la medida, que sólo habrá de adoptarse cuando no exista otro medio de investigación del delito, que sea de menor incidencia y causación de daños sobre los derechos y libertades fundamentales del individuo que los que inciden sobre la intimidad personal y el secreto de las comunicaciones (Auto de 18 de junio de 1992). 4 ) Fundamentación de la medida, en el doble sentido de su proporcionalidad y motivación. Desde el primer punto de vista es exigible que (como expresa también la S.TC. 7/1994, de 17 de enero, que aunque dictada sobre tema distinto establece una doctrina genérica sobre tal principio) exista una proporción entre la intromisión que esa clase de prueba supone en la intimidad de una persona y la finalidad que se busca con ella. Proporcionalidad que el T.E.D. H. ha asentado en la satisfacción de una necesidad social imperiosa y "proporcionada a la finalidad legitima perseguida" -SS.T.E.D. H. 7 de diciembre de 1976 (caso Handyside); 26 de abril de 1979 (caso "The Sunday Times"); 24 de marzo de 1988 (caso Olsson); 21 de junio de 1988 (caso Berrehab), etc.- y que la S. de esta Sala de 25 de junio de 1993 matiza en el sentido de que ha de valorarse poniendo el acento no sólo en la gravedad de la pena fijada al delito investigado, sino también en la trascendencia social del tipo. En cuanto a la motivación de la autorización judicial que habilita y legitima la intervención, en los términos del art. 18.3 CE., aparte de ser exigencia genérica impuesta a toda resolución judicial por el art. 120.3 CE., resulta mucho más necesaria en los casos en que la decisión del Juez afecta a derechos fundamentales, como señaló la S.TC. 56/1987, de 14 de mayo, al recordar que "cuando se coarta el libre ejercicio de los derechos fundamentales reconocidos en la CE., el acto es tan grave que necesita encontrar una causa especial, suficientemente explicada, para que los destinatarios conozcan las razones del sacrificio de su derecho". Sin embargo, y sin renunciar a tal exigencia, esta Sala la ha matizado en un doble sentido: primero, que en cuanto la medida no es posterior al descubrimiento del delito, sino que se dirige a la averiguación y descubrimiento del delincuente (art. 126 CE.) el fumus boni iuris tiene en tal caso una intensidad menor, en tanto que, como señala la S.TC. 341/1993, de 18 de noviembre, la autorización judicial es defectiva de la flagrancia, pues en ella queda excusada aquella autorización judicial, precisamente porque la comisión del delito se percibe con evidencia, evidencia no exigible en el otro caso (S.TS. 7 de mayo de 1994, ya citada), lo que quiere decir que, como es obvio, de existir ya pruebas y constancia del delito seria superflua tal medida adicional, que si se adopta en fase de investigación es precisamente para comprobar y corroborar la certeza de los indicios no meras sospechas o conjeturas del delito que se investiga y que está por ello en fase de presunción, por lo que sobre él no tiene por qué existir una prueba; y segundo, que aunque lo correcto y deseable es que los fundamentos de la medida se expresen en el auto que la acuerde, no puede negarse la existencia de motivación cuando explícita o implícitamente se conoce la razón y el porqué del acuerdo (S.TS. 5 de julio de 1993), con lo que la remisión a las razones de la solicitud, cuando éstas son conocidas y fundadas, complementan e integran la motivación de la resolución judicial. 5 ) Especialidad; principio que significa que "no cabe, obviamente, decretar una intervención telefónica para tratar de descubrir, en general, sin la adecuada precisión, actos delictivos" y que "no es correcto extender autorización prácticamente en blanco" (ATS. de 18 de junio, citado) exigiéndose concretar el fin del objeto de la intervención y que éste no sea rebasado. Lo que también ha sido matizado en el sentido de que no se vulnera la especialidad y ésta se da cuando no se produce una novación del tipo penal investigado, sino una adición o suma (SS.TS. 2 de julio de 1993 y 21 de enero de 1994); así como que no puede renunciarse a investigar la "notitia criminis" incidentalmente descubierta en una intervención dirigida a otro fin, aunque ello hace precisa una nueva autorización judicial especifica o una investigación diferente de la que aquélla sea mero punto de arranque (S.TS. 15 de julio de 1993) 6 ) Control judicial. Control que como el afectado no conoce la medida y, por ello, no la puede impugnar ha de garantizar sus derechos futuros, por lo que aquél debe ser riguroso. Ello implica que la recepción de las cintas ha de ser íntegra y original, sin perjuicio de su ulterior copia, siempre bajo fe de Secretario, cuando razones técnicas lo hagan preciso. Igualmente la transcripción mecanográfica ha de hacerse con compulsa y fe de Secretario. Y por último, es al Juez y no a la Policía a quien compete determinar y seleccionar los pasajes que se entiendan útiles para la instrucción de la causa, excluyendo los que carezcan de relevancia para la investigación y, sobre todo, aquellos que, por afectar a la intimidad de terceros ajenos al proceso y cuyas conversaciones no sean de interés para la causa, deben con mayor razón ser excluidos de la publicidad. 7) La limitación temporal de la utilización de la medida interceptadora de las comunicaciones telefónicas. La Ley de Enjuiciamiento Criminal autoriza (art. 579.3°) periodos trimestrales individuales, pero no podrá prorrogarse la intervención de manera indefinida o excesiva porque ello la convertiría en desproporcionada e ilegal (Sentencia de 9 de mayo de 1994).

 

 8 ) La existencia previa de un procedimiento de investigación penal, aunque cabe sea la intervención de las telecomunicaciones, la que ponga en marcha un verdadero procedimiento criminal, pero sin que puedan autorizarse intervenciones telefónicas de carácter previo a la iniciación de éste (Sentencias de 25 de junio de 1993 y 25 de marzo de 1994 ) ".

 

 Insistindo no tocante á motivación, a S de 19-6-99 sinala que "tanto el Tribunal Constitucional como esta misma Sala han estimado suficiente que la motivación fáctica de este tipo de resoluciones se fundamente en la remisión a los correspondientes antecedentes obrantes en las actuaciones y concretamente a los elementos fácticos que consten en la correspondiente solicitud policial, que el Juzgador tomó en consideración como indicio racionalmente bastante para acordar la intervención telefónica. Esto es lo que ocurre en el caso actual por lo que la motivación del auto, por referencia a la solicitud policial previa, aunque sea escueta, cumple las exigencias legales y constitucionales para su validez ".

 Por último, e noutra orde de cousas, tráese a colación a s de 16-2-2000, na que se di que "La vulneración de los requisitos sintéticamente expuestos tanto de legalidad constitucional como de legalidad ordinaria tienen su diverso alcance, ya que la quiebra de los primeros produce la nulidad insubsanable de todo el material conseguido, consecuencia de la no justificación del sacrificio del derecho fundamental a la intimidad consagrado en el art. 18 de la Constitución, nulidad que arrastrará a aquellas otras pruebas directamente relacionadas y derivadas de las intervenciones telefónicas, en tanto que la violación de los requisitos de legalidad ordinaria referentes al proceso de incorporación de las intervenciones al sumario, impide la judicialización de las mismas y por lo tanto su conversión en prueba susceptible de valoración, pero nada obsta a que puedan tener el valor de simple medio de investigación no siendo prueba en si misma pero si permite que a través de ellas pueda obtenerse la prueba. En tal sentido SSTC 22/84 de 17 de Febrero, 114/84 de 29 de Noviembre, 199/87 de 16 de Diciembre, 128/88 de 27 de Junio, 111/90 de 18 de Junio, 1990/92 de 16 de Noviembre y entre las últimas Sentencia 49/99 de 9 de Abril, así como SSTS de 1 de Junio, 28 de Marzo y 6 de Octubre de 1995, 3 de Febrero, 3 de Abril, 22 de Abril y 23 de Noviembre de 1998 y por último de 12 de Febrero de 1999 ".

 

SEGUNDO. os postulados precedentemente expostos levan a rexeitármo-lo reproche que se fai ás resolucións que decretaron a intervención e escoitas telefónicas.

 É verdade que o primeiro dos autos, de data 18 de decembro de 1.998, é unha resolución bastante escueta, mais esta contén tódolos elementos mínimos imprescindibeis para desbotármo-la alegada falta de motivación. Por unha banda, sinala o prazo da intervención, dun mes, e ainda que en lugar inapropiado, como é da súa fundamentación xurídica, ordena que se faga "a audición periódica das cintas orixinais e transcripcións polo Secretario ". Por outra banda, lonxe de decreta-la medida para unha comprobación delictiva xeneralizada e indiscriminada - o que sería ilegal - acota e concreta o ámbito delictual, aos " delitos contra la salud pública y falsificación de moneda en que pudiera estar implicada la persoa referida", feitos que pola súa gravidade e repercusión social xustificarían palmariamente, polo demais, a adopción desa medida. E se ben é certo que no capítulo dos feitos do auto amentado non se fai na realidade máis que unha remisión ao oficio policial, non é menos certo que esa remisión é lexítima, consonte á doutrina constitucional e xurisprudencial anteriormente referida, sempre - claro é - que ese oficio non se atope valeiro de todo contido, e non sexa máis que unha soa e simple manifestación de boas intencións policiais no descubremento do delicto e do delincuente, o que non é do caso. Moi pola contra, no oficio, procedente dun grupo especial da Garda Civil, como é o G.I.F.A. ( Grupo de Investigación Fiscal e Antidrogas ), solicítase a intervención telefónica polos delictos, precisamente, aos que se circunscribe a actuación policial desa sección especializada. E dentro desa coxuntura infórmase ao Xuiz Instructor que se ten coñecemento " últimamente de la venta de billetes de 100 dólares a un valor muy inferior al feducidario ( sic ) del citado papel ", así como que unha desas personas que se dedicar a esa venta é o acusado, Jose Manuel Rodríguez Pérez. Engadíndose no oficio que ao mesmo " le constan detenciones en Carballino y en Trives por dinero falso, (detencións que, polo demais, son as que aparecen reflectidas no folio 390 do sumario, no que pola Garda Civil se informa como ocorridas o día 7-6-97, en Póvoa de Trives por posesión de billetes de 5.000 pesetas falsos, e o día 2-6-97, no Carballiño por posesión de billetes de 5.000 pesetas falsos ). E vaise completando o informe afirmándose que desde o teléfono fixo, pertecente á empresa na que traballa, e desde o teléfono móbil que posúe, concerta operacións e ofrece cocaína, concretándose incluso o prezo da mesma, " de 3,4 y si son varios, a 3,3, refiríndose a 3.400.000 o 3.300.000 pesetas el kilogramo, así como a procedencia, " de una partida surtida últimamente por colombianos de Madrid ", " aparte de las entregas que él hace algunas veces de cantidades más pequeñas de 50 0 cien gramos a consumidores con poder adquisitivo ". E non remata aquí a información obtida pola Garda Civil, e subministrada ao Xuíz Instructor, senón que se completa o oficio con outros datos relativos á posesión e venda de billetes de cen dólares falsos, facéndose referencia a que o devandito acusado ten sociedade, e mantén contactos, con terceiras persoas, tamén implicadas no tráfico de cocaína, terceiros que na data próxima do 23 de novembro foron denunciados por un empregado do Corte Inglés de Vigo " al intentar introducir 3 billetes de 100 dólares americanos falsos ". E xa para concluir e completar aquel informe, se afirma que polas investigacións realizadas o acusado, Jose Manuel R, " casi con toda certeza, actualmente pudiera tener en su poder una importante partida de dinero falso y cocaina". E o oficio finaliza decindo que " con el fin de constatar todo ello, resulta imprescindible la intervención telefónica al menos por 30 días del móvil usado por éste, al no existir otros medios de investigación para el conocimiento de las operaciones, y actuaciones en su caso ". Resumindo, o ofico amentado dista moito de estar orfo de feitos e datos indiciarios concretos, que fagan presumir fundadamente a realización de operacións delictivas, de tráfico de drogas, e de falsificación de moeda, para ás que se solicita a autorización xudicial de intervención e escoita do teléfono móbil dese acusado, feitos e circunstancias indiciarias aos que obviamente se remite o correspondente auto, tanto no seu antecedente de feito, como no seu fundamento xurídico. Non querendo este Tribunal, dentro deste contexto, deixar de citar a S do T.S. de data 26 de febreiro de 1.998, na que cásase a sentencia de esta Sección ( de data 10-4-97, na que se declaraba a nulidade por falta de motivación dos autos decretando as escoitas telefónicas e a entrada e rexistro domiciliario ), acordándose polo máis alto tribunal a validez deses autos, malia ser estereotipados, ou estar plasmados en formularios impresos, sen ningún contido propio e específico, e remitíndose os mesmos a un oficio policial, no que o único que se dicía e informaba ao Instructor era - literalmente - que " pongo en su conocimiento que a través de las investigaciones que se vienen realizando sobre tráfico de estupefacientes se ha tenido conocimiento que una tal "Cahi" viene dedicándose a la venta de las menionadas sustancias que consigue de otros proveedores ". Pois ben, a pesares desa parquedade, o T.S., naquela exeita a nulidade dos autos xudiciais decretada por esta Sala na sentencia por nós dictada.

 

 Por outra banda, a validez debe predicarse, se cabe con maior rotundidade, dos restantes autos, de datas 15 de xaneiro, 22 de xaneiro, e 19 de febreiro de 1.999, polos que se acorda a prórroga da intervención do primeiro teléfono, a intervención dun segundo teléfono, e a prórroga de intervención deste último, respectivamente, dado que, aínda que tampouco sexan estas tres resolucións modélicas na motivación, as investigacións levadas a cabo e resultados obtidos pola primeira intervención telefónica, excusaban dunha maior e especial relación deses motivos, por constar xa no sumario. Non querendo esta Sala deixar de sair ao paso da afirmación do Letrado defensor do acusado, Jose Manuel Rodríguez Pérez, no senso de que esas tres últimas resolucións xudiciais foron dictadas sen te-lo Xuiz o resultados das intervencións telefónicas anteriores, alegación defensiva que non se axusta á realidade, como se infire palmariamente dun simple exame dos autos.

 

 TERCEIRO. Invócase pola defensa do acusado, Jose Manuel R, que a Garda Civil transcribe paraxes que non aparecen nas cintas. E pretende demostrar ese aserto cun exemplo: que as conversas transcritas "nos folios 29 e 36" non están nas cintas. A devandita denuncia débese rexeitar sen paliativos por absoluta e totalmente inveraz. Descartando a deslealtade procesual, ao Tribunal non lle queda outra conclusión que a de entender que a parte non examinou, alomenos co detemento e rigor esixibel para facer esa grave afirmación, as cintas. O Tribunal, como é a súa obriga, fíxoo. E de esa audición resulta que as conversas transcritas ao folio 29 ( e ao do folio 28 ) aparecen na cinta " O.M Hormi cinta n° 7 empieza 21-12-98, termina 29-12-98", con un 1 rodeado dun círculo; e as transcritas no folio 36 constan na cinta " O P: Hormi cinta aux.n°1, empieza 21-12-98, termina: ", con un 2 rodeado dun círculo. O reproche é, conseguintemente, infundado, con independencia de que de ter existido -o que, categóricamente, insistimos que non existe-, non tería que levar á conclusión de nulidade pretendida pola parte, pois, dunha parte, a falta daquel paraxe da cinta no intre da súa audición no acto do xuízo, non acarrearía necesariamente que faltaran nesta ou restantes cintas outras paraxes, e doutra, esas hipotéticas e indemostradas faltas poderían verse suplidas ou salvadas, precisamente, polas respectivas transcricións escritas, as que, xa para rematar, gozan todas elas da autenticidade derivada da fe pública do Secretario do Xulgado.

 

 Derradeiramente, as cintas son as orixinais, e recollen as conversas na súa integridade e literalidade, incluso os sinais indicativos dos intentos de comunicación fallidos, e outras continxencias totalmente alleas para os fins sumariais; doutra beira, estiveron á disposición de tódalas partes, ao igual que do Tribunal; e doutra beira, o Instructor sinalou día e hora para a sua transcrición a traverso de providencia de 11 de maio de 1.999 (folio 707), notificada oportunamente as partes, as que declinaron de comparecer á práctica desa dilixencia.

 

CUARTO. Invócase a indefensión provocada para a pare acusada polo secredo sumarial decretado. O xulgado efectivamente acordou o segredo das actuacións polo prazo dun mes en virtude de auto de data 18 de decembro de 1.998, e ata dúas prórrogas, tamén mensuais, por autos de 18 de xaneiro e 18 de febreiro de 1.999, alzando esta medida por auto de 18 de marzo deste último año. Pois ben, fronte ao sostido pola parte, o Instructor respectou escrupulosamente a legalidade ao tomar esa decisión, e non provocou indefensión ningunha.

 

 Respecto desta medida o T.S. ten declarado en s., entre outras, de 2-12-97 que "Se invoca la vulneración del derecho a un proceso con todas las garantías al haberse decretado el secreto del procedimiento sin causa suficiente ni motivación explícita, impidiéndose el ejercicio del derecho de defensa, además de haberse prorrogado el secreto en las mismas condiciones. El motivo debe ser desestimado. Como indica la STC 176/1988 de 4 octubre, "De acuerdo con la doctrina establecida en la S 62/1982 de 15 octubre, al alcance y contenido del derecho a un proceso público garantizado por el art. 24,2 CE, debe determinarse a partir del art. 10,2 de la propia CE, en virtud del cual los derechos fundamentales y las libertades políticas se insertan en un contexto internacional que impone interpretar sus normas de conformidad con la Declaración Universal de Derechos Humanos y los tratados y acuerdos internacionales sobre la materia ratificados por España. En este sentido debemos nuevamente recordar que el derecho a un proceso público en materia penal se encuentra reconocido en los arts. 11 de dicha Declaración Universal, 14 del Pacto Internacional de Nueva York, de 19 diciembre 1966, y 6 del Convenio de Roma, de 4 noviembre 1.950. Estos textos, y especialmente el último citado, en la interpretación realizada por las sentencias del Tribunal Europeo de Derechos Humanos, dictados en los casos Pretto y otros y Axen el 8 diciembre 1983 y Sutter el 22 febrero 1984, permiten afirmar que desde su perspectiva de garantía de los justiciables contra una justicia secreta que escape a la fiscalización del público, el principio de publicidad no es aplicable a todas las fases del proceso penal, sino tan sólo al acto oral que lo culmina y al pronunciamiento de la subsiguiente sentencia, pues así lo abonan los términos en que vienen redactados los citados arts. 14 del Pacto y 6 del Convenio, y así bien explícitamente lo declara la última de las mencionadas sentencias, en la cual, después de constatar la diversidad que presenta dicho principio en los sistemas legislativos y prácticas judiciales de los Estados miembros del Consejo de Europa, hace referencia exclusiva a la celebración de las vistas y el pronunciamiento de los Fallos"

 

O T. C. di en sentencia de 4-10-88 que la constitucionalidad de esta medida de secreto del sumario y su compatibilidad con los derechos fundamentales en que pueda incidir han sido reconocidos en la STC 13/1985 de 31 enero, la cual, aunque relativa a distinto derecho fundamental que el aquí implicado, contiene una doctrina que nos permite afirmar, en el ámbito de éste, que esa compatibilidad con el derecho a la no indefensión requiere, como condición esencial, que el secreto de las actuaciones judiciales venga objetiva y razonablemente justificada en circunstancias evidenciadoras de que la medida resulta imprescindible para asegurar la protección del valor constitucional de la justicia, coordinándolo con el derecho de defensa de las partes de tal forma que, una vez cumplido tal fin, se alce el secreto, dando a las partes, bien en fase sumarial posterior o en el juicio plenario, la oportunidad de conocer y contradecir la prueba que se haya practicado durante su vigencia o proponer y practicar la prueba pertinente en contrario. En un nivel de mayor concreción, el secreto sumarial tiene por objeto impedir que el conocimiento e intervención del acusado en las actuaciones judiciales pueda dar ocasión a interferencias o manipulaciones dirigidas a obstaculizar la investigación en su objetivo de averiguación de la verdad de los hechos y constituye una limitación del derecho de defensa, que no implica indefensión, en cuanto que no impide a la parte ejercitarlo plenamente, cuando se deja sin efecto el secreto por haber satisfecho su finalidad ". E engade nesa sentencia que " de ello se desprende que, en principio, el tiempo de duración del secreto del sumario no es dato relevante en orden a apreciar resultado de indefensión, ya que éste depende no del plazo en que se mantenga el secreto, sino de la ausencia de justificación razonable del mismo y de que no se conceda oportunidad posterior para defenderse frente a las pruebas que en él hayan sido practicadas ".

 

 Pois ben, sen necesidade de máis e especiais razoamentos, a medida do secredo sumarial acordada neste procedemento, revelábase palmariamente xustificada como de utilidade, e ata obrigada e imprescindíbel, se non se quería frustar o bo éxito da investigación sumarial posta en marcha con a outra, e simultánea medida, das intervencións e escoitas telefónicas.

 

 QUINTO. A Sala non pode compartí-lo estigma de nulidade que a defensa arroxa sobre a proba do análise da droga. Dunha parte, non está demais amentármo-la doutrina xurisprudencial atinxente a este eido. O T. S. ten sostido a validez desta proba " que corresponde a la eficacia técnica de los organismos públicos de que proceden, con garantía de inparcialidad y objetividad ( S de 1-3-91 ), ou como proclama a s de 22-1-98, citando a de 17-12-92, " cuando los análisis son practicados y los informes emitidos por organismos oficiales, se hace innecesario cualquier tipo de ratificación, a no ser que se solicite ".E na s de 17-9-98 ( doctrina que é reiteración da das ss de 28-11-89 e 21-5-97 ) establece que " por prueba tan sólo debe entenderse la verificada bajo la inmediación del órgano jurisdiccional decisor y la vigencia de los principios constitucionales de contradicción y de publicidad; excepciones a esta regla son los supuestos de prueba anticipada y preconstituida, siempre que se garantice el derecho de defensa y de contradicción; pero cuando se trata de informes o dictámenes realizados por peritos oficialmente asignados a estos menesteres, en forma colegiada, y gozando de la permanencia e inamovilidad del funcionario público, normalmente alejados del caso concreto, con altos niveles de especialización y adscritos a organismos dotados de los medios costosos que exigen las modernas técnicas de análisis, no parece desacertado -y así lo viene entendiendo reiteradamente esta Sala- concederles unas notas de objetividad, imparcialidad e independencia que les otorga "prima facie" eficacia probatoria sin contradicción procesal, la cual puede, sin embargo, suscitarse, bien pidiendo por escrito ampliaciones o aclaraciones para su incorporación como documental al juicio oral, bien exigiendo su presencia en este acto; y la razón de dotar del carácter de preconstitución a estas pruebas, reside en la operatividad del sistema procesal, o si se quiere en razones de oportunidad o de practicidad, porque los funcionarios de dichos Institutos, Gabinetes y Laboratorios no podrían atender a su cometido si tuvieran que acudir a Juzgados y Audiencias de toda la Nación a ratificar sus informes en los juicios orales. No se ignora que la acusación tiene la carga de aportar la prueba, que ésta ha de ser realizada contradictoriamente y que en buenos principios no pertenece al acusado ninguna carga procesal, pero en atención a las garantías que ofrecen dichos peritajes se les concede provisoriamente eficacia probatoria, sin perjuicio del derecho del acusado para impugnar su imparcialidad, porque la posibilidad de recusación se halla abierta, y para someterles a contradicción si conviniere a su derecho, quedando de esta suerte garantizado el derecho de defensa. Ahora bien, cuando las partes acusadas, que es el caso "sub iudice", no instan en sus escritos de conclusiones provisionales ampliación o aclaración alguna, o si deducida petición al respecto luego no la incorpora -después de la desestimación de la Sala- a su escrito de conclusiones, debe concederse efectos, con carácter de prueba preconstituida, aún sin ratificación. (Tribunal Supremo 11 Noviembre 1.993 y 21 Mayo 1.997)".

 

Doutra parte, a parte acusada, ao igual que o Ministerio Fiscal, propuxeron para o acto do xuízo oral, a proba pericial a practicar polos dous peritos, María Luz Senra Lorenzo e Antonio Balseiro Pose, e ámbolos dous peritos compareceron a aquel acto solemne, confirmando o dobre análises da substancia, coincidindo nos resultados (concreta e literalmente o perito, Sr. B, declarou que " hizo los análisis en marzo con muestras que le mandó la Sra. Senra, y los resultados se los devolvió a la misma"). No último termo, non parece consonte coa boa fe procesual o poñermos en dúbida a bondade do informe cando se ten a posibilidade de contradecilo mediante a proposta dunha contraanálise, e non se fai uso desa facultade. En resumo, a proba foi practicada por dous peritos pertecentes a un organismo público especializado, os que depuxeron no acto do xuízo oral con tódalas garantías de contradicción, oralidade, publicidade e defensa.

 

 SEXTO: Desbotadas, por inexistentes, tódalas causas de nulidade invocadas, procede entrar entón no exame dos comportamentos dos acusados, comportamentos que son legalmente constitutivos, para cada un deles, e coa salvidade á que logo se fará referencia, dun delicto contra da saúde pública, de tráfico de drogas das que causan grave dano a saúde, en cantidade de notoria importancia, dos artºs. 368 e 369, n° 3, do Código Penal, pois o acusado, Jose Manuel R, ponse en contacto co tamén acusado, Bernardo David V, coa finalidade de que este último consiga a cocaína, a cambio de obte-los dous unha comisión pola realización material da venda, e unha vez recibida de terceiras persoas non identificadas, proceden a vendela ao igualmente acusado, Fernando F, e a outro individuo non identificado que o acompañaba, os que entregaron a aquéles a suma concertada, de tres millóns de pesetas (aínda que se entrega exacta fora a de 2.990.000 pesetas), cocaína que pola sua cantidade, de dous kilos e novecentos noventa e oito gramos, exclúe calquera propósito de autoconsumo deses dous compradores, dos que, no último termo, non existe constancia de que foran consumidores desa substancia.

 

 Mais a participación deses tres acusados na operación concretada de tráfico ten que ser analizada de xeito separado, á luz das probas existentes nos autos, o que se pasa a realizar nos seguintes fundamentos xurídicos.

 

 SETIMO. A afirmación da autoria do acusado, Bernardo David V, non ofrece ningunha dificultade, dado, tanto a sua confesión pormenorizada, e reiterada, tanto da fase sumarial, como e moi especialmente no acto do xuicio oral, confesión que aparece polo demais corroborada e contrastada por outros elementos de proba e datos, tales como o seu contacto e movementos, descritos no capítulo de feitos probados desta sentencia, cos outros acusados nos dous días nos que tiveron lugar os feitos, como se infire das declaracións das testemuñas, os axentes policiais, Carlos F e Jose Ramón H, os que, doutra beira, recoñecen a aquel acusado, e todo isto adornado e completado cos contactos telefónicos mantidos, como o mesmo admite, e aparecen recollidos, en último termo, nas cintas, debidamente trancritas, ás que de seguido se amentarán.

 

OITAVO. Maior polémica se xerou sobre a autoria dos acusados, Fernando F e Jose Manuel R, polas súas respectivas negativas. Mais antes de proceder a analizármo-las probas practicadas, o Tribunal quere facer dúas reflexións, relativas á postura do T.S. e T.C. sobre, primeiro, á valoración das declaracións sumariais e as verquidas no acto do xuízo, cando sexan contradictorias entre si, e, segundo, sobre a eficacia valorativa das declaracións dun coimputado.

 

 Respecto da primeira cuestión, o Tribunal Supremo ten declarado ( S de 27-3-2000 ) que "es cierto que el Tribunal de instancia está legitimado para valorar como prueba de cargo la declaración efectuada en fase sumarial cuando ésta sea contradictoria con la prestada en el plenario, siempre que aquélla se hubiera practicado con todas las garantías y su contenido haya accedido al debate procesal del juicio en condiciones que permitan su contradicción... y esta prueba de cargo se encuentre robustecida por otros elementos periféricos que corroboran su carga incriminatoria "

 

 Ou como puntualiza a S de 5-3-2000 " en los casos en que un acusado o un testigo declara en el juicio oral en sentido contrario a lo manifestado antes en la instrucción, el Tribunal de instancia, puede tomar en consideración cualquiera de tales declaraciones, de un modo total o parcial, siempre que éstas cumplan dos requisitos: 1°) que en la diligencia de instrucción correspondiente se hubiesen observado las formalidades legales que se exijan en cada supuesto. 2°) que de algún modo, normalmente por el trámite del artículo 714 de la Ley de Enjuiciamiento Criminal, se incorpore al debate del plenario el contenido de las anteriores manifestaciones contenidas en el sumario o diligencias previas, lo que ha de comprobarse con lo que conste en el acta del juicio oral. -cfr. Tribunal Supremo Sentencias 4 Junio 1992 y 4 Mayo 1993.

 

 Pola súa banda, o Tribunal Constitucional de ( 7-7-88 ) Dª que "la producción de las pruebas en el juicio oral y su libre valoración por el Tribunal de instancia no comportan en modo alguno que, en orden a la formación de la convicción a la que se orienta dicha actividad probatoria, haya de negarse toda eficacia a los actos de investigación sumarial y, en concreto, a las declaraciones prestadas ante la policía y ante el Juez instructor con las formalidades que la Constitución y el ordenamiento procesal prescriben. Antes al contrario, tanto la legislación comparada más próxima como nuestra Ley de Enjuiciamiento Criminal en su art. 714 admiten expresamente la lectura de las declaraciones prestadas por los testigos en el sumario cuando no son conformes en lo sustancial con las efectuadas en el juicio oral, con el propósito de que dicha lectura permita ponderar al Tribunal la mayor o menor verosimilitud de las versiones contrapuestas. Y siempre que se cumpla el requisito de su reproducción efectiva en el juicio oral, no a través del simple formalismo de uso forense de tenerla por reproducida, sino en condiciones que permitan a la defensa del acusado someterla a contradicción, debe admitirse, como cuestión que afecta solamente a la valoración en conciencia de la prueba, que el órgano jurisdiccional penal atienda, por la mayor certidumbre que le merezca, al sentido de la declaración inicialmente prestada en el sumario, habida cuenta de las explicaciones sometidas a su directa consideración y de las circunstancias ante él puestas de manifiesto ".

 

 E no mesmo senso, a S do T.C. de 23-2-95 proclama que "la regla conforme a la cual las pruebas incriminatorias capaces de destruir la presunción de inocencia son las practicadas con todas las garantías en el juicio oral, sin que merezcan tal naturaleza probatoria las diligencias llevadas a cabo en la fase instructora, no ostenta un valor absoluto. Antes al contrario, constituye igualmente doctrina consolidada la de que no cabe negar toda eficacia probatoria a dichas diligencias instructoras siempre que, habiéndose practicado con las formalidades que la Constitución y el ordenamiento procesal establecen, sean efectivamente reproducidas en el juicio oral en condiciones que permitan a la defensa del acusado someterlas a contradicción (SSTC 80/86, 82/88, 201/89, 217/89, 161/90, 80/91, 283/94, 328/94). Más en concreto, este Tribunal ha podido reafirmar dicha eficacia probatoria de las diligencias sumariales en los supuestos de prueba preconstituida y anticipada a los que se refiere el art. 730 LECr. (SSTC 80/1986, 25/1988, 60/1988, 217/1989, 140/1991, entre otras), así como en los casos de testimonios contradictorios previstos en el art. 714 LECr. Respecto de este último, en particular, hemos declarado que el ordenamiento procesal admite expresamente la lectura de las declaraciones prestadas por los testigos en el sumario cuando no son conformes en lo sustancial con las efectuadas en el juicio oral, con el propósito de que dicha lectura permita ponderar al Tribunal la mayor o menor verosimilitud de las versiones contrapuestas (STC 137,/88, f j 3°) ".

 

NOVENO. Polo que fai ao valor probatorio das declaracións dun coimputado, a s do T.S. de 15-3-2000 declara que " es doctrina muy reiterada de esta Sala y del Tribunal Constitucional, reconocer como pruebas de cargo las declaraciones de los coencausados. Así, la Sentencia del Tribunal Constitucional 137/88 de 7 de Julio, en la que se afirma que las declaraciones de los coimputados por su participación en los mismos hechos no está prohibida por la Ley Procesal, y no cabe duda tampoco del carácter testimonial de sus manifestaciones basadas en un conocimiento extraprocesal de los hechos y esta Sala ha declarado en múltiples ocasiones que la valoración de dichas aseveraciones efectuadas en sentido acusatorio no vulneran el derecho a la presunción de inocencia, aunque el Tribunal de instancia, ha de ponderar la credibilidad de dichas afirmaciones examinando las circunstancias de la coparticipación, la personalidad de los partícipes, sus relaciones con la persona a quien imputa, y la posible presencia de móviles de autoexculpación o de carácter espurio. -cfr. Tribunal Supremo Sentencias 11 Setiembre y 9 Octubre 1992-. El testimonio de los coimputados, puede, cuanto menos, a llegar a estimarse como constitutivo de una mínima actividad probatoria de cargo, por tanto idónea, para enervar la presunción de inocencia, si no existen razones para desvirtuar la veracidad de tales declaraciones ".

 

 E a s do mesmo Tribunal, de 16-2-2000 afirma que " basta con recordar la doctrina del Tribunal Constitucional -Sentencia 137/88 de 7 de Julio-, así como las de esta Sala de 14 de Abril de 1989, 20 de octubre de 1992, 29 de Septiembre de 1997 y 23 de Noviembre de 1998 entre otras muchas, las que reconocen tal aptitud de convertirse en prueba de cargo la declaración del coimputado, máxime si coincide con otros apoyos probatorios y siempre que se constate la existencia de dos requisitos uno positivo y otro negativo El requisito positivo viene exigido por la más reciente doctrina del Tribunal Constitucional -STC 153/97 y 49/98-, reiterada en la última del mismo Tribunal, Sala Segunda, 115/98 de 1 de Junio según la cual la declaración incriminatoria del coimputado carece de consistencia plena como prueba de cargo cuando siendo única, no resulta mínimamente corroborada por otras pruebas ..." de ello se deriva la exigencia de una adición a las declaraciones del coimputado, de algún otro dato que corrobore su contenido, y este plus es de tal necesidad que, en palabras de la misma sentencia antes de ese mínimo no puede hablarse de base probatoria suficiente o de inferencia suficientemente sólida o consistente desde la perspectiva constitucional que demanda la presunción de inocencia ...". Doctrina que eleva la condición de esas otras evidencias a la naturaleza de presupuesto, en relación con la inicial posición jurisprudencial que ponía el acento exclusivamente en la inexistencia de intereses bastardos en lo declarado por el imputado, es decir en el requisito negativo -Sentencia del Tribunal Supremo 877/96 de 21 de Noviembre- bien que ya se apuntase la improcedencia de fundar la condena sic et simpliciter en la mera acusación del coimputado -Sentencias del Tribunal Supremo de 10 de Noviembre de 1994 y 15 de Febrero de 1996-, pero siempre en una clave de mero reforzamiento, y así se viene a decir en la Sentencia del Tribunal Supremo de 9 de Octubre de 1992 que la admite como medio de prueba máxime si coincide con otros apoyos probatorios. A partir de la doctrina del Tribunal Constitucional expuesta, esos otros apoyos o datos, no son ex abundantia sino presupuesto necesario positivo para la consideración del testimonio del coimputado como prueba de cargo. El requisito negativo está constituido por la ausencia de móviles o motivos que induzca a deducir que el coimputado haya efectuado la heteroincriminación guiado por móviles de odio personal, obediencia a tercera persona, soborno, venganza o resentimiento, o bien por móviles tendentes a buscar la propia exculpación mediante la incriminación del otro ".

 Engade o T.C. ( s de 2-3-98 ) que " es doctrina reiterada de este Tribunal la de que la lectura de las declaraciones, que no es prueba documental sino -lo que es distinto- documentada o con "reflejo documental" (STC 303/1993), "debe hacerse no como una simple fórmula retórica y de estilo, sino en condiciones que permitan a las partes someterlas a contradicción, evitando formalismos de frecuente uso forense" (SSTC 80/1986, 149/1987, 22/1988, 137/1988 y 10/1992); y también hemos declarado reiteradamente que no es suficiente que se de por reproducida en el juicio oral (SSTG 31/1981, 145/1985, 150/1987, 80/1991 y 51/1995). Por su parte, el Tribunal Europeo de Derechos Humanos interpreta que la lectura puede tener valor probatorio si se garantizan los derechos de la defensa, especialmente la contradicción (Sentencia de 24 de noviembre de 1986, caso Linterpertingem), pero reprueba el empleo de la fórmula "por reproducida", por cuanto, aun habiendo sido admitida ésta por la defensa del recurrente, ello no significa la renuncia a contradecir los elementos del sumario, en la medida en que la acusación se apoye sobre tales elementos y, en particular, sobre la declaración de un testigo (Sentencia de 6 de diciembre de 1988, caso Barberá, Messegué y Jabardo) ".

 

 DECIMO. A autoría do acusado, Fernando F, queda fóra de toda dúbida para este Tribunal. A Sala rexeita tomar en consideración como medio de proba o recoñecemento en rolda que a testemuña, Carlos F, fixo do acusado, recoñecemento que foi impugnado polo letrado defensor de este último, por entender que aquela testemuña proceden a ver ao devandito acusado con anterioridade a aquela dilixencia, á que, por conseguinte, quedaba invalidada. Neste senso, tanto ese acusado, como os outros dous, Jose Manuel R Bernardo David V, afirman no acto do xuízo oral, que atopándose os tres nos calabozos policiais, a testemuña, Sr. F, fixo acto de presencia, e puido ver ao acusado, Fernando. E no mesmo senso, a testemuña, Jose Manuel O, inicial letrado defensor do acusado, Fernando, corrobora, aínda que con algunhas lagoas e contradiccións, esa versión. O Tribunal, entón, ante esa posibilidade de observación anterior do acusado por parte daquela testemuña, opta por descartar como proba incriminatoria o recoñecemento en rolda.

 

 Tampouco o Tribunal ten en conta, como proba de cargo contra do devandito inculpado, as escoitas telefónicas, non porque nestas se observe algún vestixio de ilegalidade -o que quedou descartado, tal como se razoou-, senón porque nestas non se pode identificar, sen unha dúbida razoábel, ao mesmo. Pénsese que ante a negativa do acusado, e ante a falta dunha proba pericial de fonometría, e aínda que nas cintas consta a fala dunha persoa que polos termos da conversa pode inferirse que é de nacionalidade portuguesa, por facer referencia a que teñen escudos, e se o pagamento o poden facer nesa moeda portuguesa, non se pode atribuir esa conversa, precisamente, ao acusado, Fernando, e non a outra persona da mesma nacionalidade ( folios 932, 933, 941, 942, 946 e 947 ).

 

 Desbotadas esas dúas probanzas, existen pola contra outras válidas, e de por si bastantes para, con destrucción do principio constitucional de presunción de inocencia, dictarmos unha sentencia condenatoria contra do acusado, Fernando F.

 

A primeira desas probas está constituida polas declaracións da testemuña, Jose Ramón H, axente da Garda Civil, quen, no que aquí interesa, declarou no acto do xuízo recoñecer a ese acusado como o que, en compaña dos outros dous, Jose Manuel e Bernardo David, participou en tódalas vicisitudes que rodearon a operación da compravenda da droga, vicisitudes que na súa esencia aparecen relatadas no antecedente de feitos probados desta sentencia, e que aquí se dan por reproducidas para evitar innecesarias e indesexadas repeticións. A devandita testemuña recoñeceu de xeito tan reiterado como seguro ao acusado, Fernando, e non debe omitirse que ese recoñecemento non xurdiu por unha visión instantánea ou ocasional do mesmo, senón que foi producto dunha observación persoal continuada, e prolongada durante as varias horas que durou o operativo policial de seguimento nos dous días que se desenrolou.

 

 O segundo medio de proba está constituído pola pertenza ao acusado do vehículo marca BMW. O acusado basea a súa liña exculpatoria na súa afirmación de que o devendito vehículo pasou a ser da súa propiedade no mes de marzo do año 1.999, é decir, sobre uns dez días despois de acorridos os feitos agora axuizados. Mais esa afirmación non só non resulta probada, cando doado, obviamente, lle sería ao acusado facelo, senón que, moi gola contra, aparece acreditado que ese coche era á sazón da sua propiedade. Existe un dato que o confirma: o feito de acharse dentro do vehículo un certificado -portugués- provisional de seguro dese automóvil, no que aparece o acusado xa como tomador do seguro entre as datas do 5 de novembro e 5 de decembro de 1.998, ou sexa, con anterioridade aos feitos ( folios 569 e 576). Certificación que, por outra banda, foi obtida, con outra documentación, no rexistro practicado no interior daquel vehículo coa presencia do propio acusado, tal como se infire do folio 568 dos autos, e da declaración da testemuña, Manuel L, que foi un dos axentes da Garda Civil que procedeu a súa detención.

 

 As probas reseñadas xa de por si serían suficientes para dictarmos unha sentencia de condena. Mais se isto non fose bastante - que si o é -, existen outros dous elementos que abundan na autoría. O primeiro deses elementos está constituído pola ocupación dentro do coche BMW dun papel co n° de teléfono 6, e coa dirección de Ourense, do acusado, Jose Manuel R folio 573, e peza de convicción que, como as demais, estiveron á disposición das partes e deste tribunal durante tódalas sesións do xuízo oral ). Este feito é un indicio vehemente do coñecemento recíproco e da conexión entre estos dous acusados. E o segundo está constituído polas declaracións incriminatorias realizadas no Xulgado de Instrucción o día 30 de abril de 1.999, en presencia do seu letrado e do Ministerio Fiscal, e lidas no acto do xuízo oral, que en contra do acusado, Fernando, fai o tamén acusado, Jose Manuel ( folios 684 e seguintes ). A este respecto, feitas ver as contradiccións observadas entre esas declaracións e as realizadas no acto do xuízo, o acusado, Jose Manuel, non ofreceu explicación satisfactoria ningunha, que levara a entender a este Tribunal que aquelas primeiras foran inveraces. Moi pola contra, avaliando unhas e outras, se chega a plena convicción de que a verdade é a declarada no devandito día 30 de abril de 1.999. Neste senso deben descartarse taxantemente as afirmacións dese acusado, no senso de que fora presionado (o acusado utilizou a expresión " atacado") polo Xuíz Instructor e mailo Ministerio Fiscal, para que declarara incriminando ao acusado, Fernando, ou de que lle fora prometida a liberdade provisional -que obviamente non lle foi concedida-. E por outra beira, non pode mais que salientarse a pormenorización que de toda a operación de tráfico fal, o que vén ser unha expresión máis da súa veracidade narrativa, con todo un luxo de detalles, incluso descoñecidos ata ese momento, e que escapan a toda inventiva, como, a título de simple botón de mostra, a afirmación do acusado, de que os postugueses lle deran o primeiro día, é decir, o 18 de febreiro, 60.000 escudos (á postre atopados no seu poder ao día seguinte) (folio 686), ou de que un deses cidadáns portugueses lle manifetase que tiña un enterro en Lisboa.

 A conclusión non pode ser entón outra que a condenatoria para o acusado, Fernando F.

 

DECIMO PRIMEIRO: Existen probas tamén de abondo para dictar unha sentencia condenatoria contra do acusado, Jose Manuel R. Tales probas están constituídas, no primeiro lugar, pola documental fotográfica, e as declaracións das testemuñas, Carlos F e Jose Ramón H, Gardas Civís que interviron e presenciaron os días 18 e 19 de febreiro de 1.999 os distintos contactos e movementos que nesta capital de Pontevedra tiveron os acusados, e entre os que se atopaba, e foi recoñecido Jose Manuel, o que conducía o vehículo Ranault-19,. O acusado sostén, nun afán exculpatorio, que a súa presencia en Pontevedra obedecía ao intento de conseguir traballo, portando a tal fin 320.000 pesetas. Pronto se comprende o irrazoáabel, xa de por si, desta derradeira afirmación, como de toda esa versión, se se ten en conta, ademais, que non se corresponde en absoluto con aqueles contactos e movementos, sendo os cartos que lle foron ocupados producto do prezo da venda da droga, como de seguido se exporá. No segundo lugar, se atopan as súas declaracións sumariais, ás que antes se fixo referencia, prestadas o día 30 de abril de 1.999 ante o Xuíz Instructor, e coa presencia do Ministerio Fiscal e do seu letrado defensor, con tódalas garantías. Declaracións que, polo seu carácter esmiuzado, dando incluso datos ata aqueles intres sumariais inéditos, tal como quedou dito no fundamento xurídico precedente, teñen que ser consideradas como auténticas e veraces, pois, por outra banda, e como igualmente se razoou, as explicacións que deu acerca de que as mesmas non respostaban á realidade non son atendíbeis.

 

 No terceiro termo, existe un feito que constitúe un vehemente dato indiciario da súa participación delictiva, e que non é outro que a súa detención na cidade de Ourense as 20,00 horas do día 19 de febreiro de 1.999, é decir, escasas horas despois de vendida a droga en Pontevedra, con 320.000 pesetas e 60.000 escudos, producto, aquela primeira suma, da parte do prezo da venda, que como comisión lle correspondía, e esta última cantidade, da entrega que os compradores lle fixeron o día anterior, todo isto en consonancia coas súas propias declaracións, ás que se fixo mención, e coa liña argumental en xeral que se vén expoñendo.

 

 Mais é que, aínda que as probanzas sinaladas xa serían suficientes para levar a súa condena, existen outras que veñen completar e pechar esa conclusión. Así, dunha parte, están as escoitas telefónicas, das que sen ningún xénero de dúbidas se infiren unha serie de conversas, tanto inmediatamente anteriores aos días 18 e 19 de febreiro, nos que se consumou propiamente a operación de tráfico, mantidas co acusado, Bernardo David, como, despois, co mesmo acusado e outras persoas, nesas dúas últimas datas, nunha correspondencia milimétrica cos movementos de todos eles nese operativo (en esencia, os folios 916, 917, 922, 923, 932, 933, 934, 939, 940, 941, 942, 945, e 946). E doutra parte, as declaracións incriminatorias que en contra do acusado, Jose Manuel, fixo o tamén acusado, Bernardo David, declaracións deste coimputado que polo seu detalle, coherencia e persistencia, merecen ser tidas como veraces; e aínda que por sí coas non poideran constituir suficiente proba de cargo, poden e deben levar, en conxunción coas restantes probas, a unha decisión condenatoria, consonte cos postulados xurisprudenciais e constitucionais que oportunamente se reseñaron.

 

DECIMO SEGUNDO. Non atopa o Tribunal, en cambio, probas bastantes para que, con exclusión de calquera dúbida racional, podan levar a unha pronuncia condenatoria do acusado, Nelson Salgado Pérez. É certo que nalgunha das conversas telefónicas mantidas por Jose Manuel, fálase de Nelson ( folios 923, 924 e 928 ). É igualmente certo que o acusado, Jose Manuel, na súa declaración prestada o día 30 de abril de 1.999 no Xulgado, implica a aquel acusado na operación de tráfico da droga. E é tamen certo que eses dous acusados viñeron admitir que se reuniron no restaurante "La Paella". Mais non é menos verdade que se descoñece o contido das conversa mantidas nese establecemento, que naquelas conversas por teléfono non se fai a máis mínima referencia relacionada coa compra da droga, e que, no último lugar, aquelas iniciais manifestacións incriminatorias do coimputado, Jose Manuel, constitúen por si soas proba de cargo bastante, consonte proclamamos antes e agora reiteramos.

 

DECIMO TERCEIRO. Do delicto contra a saude pública, dos artºs. 368 e 369, n° 3, do Cp son conseguintemente responsábeis en concepto de autores do artº 28 do mesmo os acusados, Jose Manuel R, Fernando F e Bernardo David V, pola súa respectiva participación directa, material e dolosa nos actos que integran esa infracción, e que xa foron detidamente esmiuzados. Debéndose expor, pois así se alegou pola defensa do primeiro acusado, como cualificación alternativa, que o comportamento dente non ten simple e só encaixamoento na figura da complicidade, do artº 29, pois os actos por el desenvolvidos, lonxe de ser colaterais, accesorios ou innecesarios, aparecen como valiosos, notábeis, primordiais e decisivos para o feito do tráfico, pois con ese fin, e nun concerto previo Cunha persona non lograda identificar, contactou co acusado, Bernardo David, para ver se este último coñecía a algunha persoa disposta a facilitar e vender a cocaína, e despois da resposta afirmativa deste último, persistiu na súa actitude de intermediario e facilitador da operación, desprazándose ata Pontevedra, servindo de enlace entre Bernardo David e os compradores, e intervindo activamente no intercambio da substancia, para, xa para rematarmos, retirar do prezo da venda, moi próximo aos tres millóns de pesetas, a súa comisión correspondente, comportamentos que, como queda dito, teñen pleno encaixamento na autoria, e non na complicidade. En definitiva, existe "unha realización conxunta do feito" por parte dos tres acusados, ou dito noutros termos, non é necesario que cada coautor execute, por si mesmo, os actos materiais integradores do núcleo do tipo, pois á realización do mesmo chégase conxuntamente, pola agregación das diversas aportacións dos coautores, integradas nun plan común (ss do T.S. de 24-3 e 14-12-98, entre outras).

 

DECIMO CUARTO. Non concorren nos feitos axuizados, e polo que fai aos acusados, Fernando F e José Manuel R, circunstancia ningunha modificativa da responsabilidade criminal.

 

DECIMO QUINTO. Dado o consolidado e voluntario propósito do acusado, BERNARDO DAVID V, de abandoa-lo mundo do delicto, tal como se tira da proba pericial psicolóxica practicada con tódalas garantías no acto do xuízo, e súa confesión na participación nos feitos axuizados, procede rebaixármo-la pena a imporlle en dous graos, consonte co art. 376 do Cp, que se fixa en CATRO ANOS E UN MES DE PRISIÓN, e multa dee 10 000 000 de pesetas. Pretende a defensa de devandito acusado, Bernardo David  Vilavedra Piñeiro, que se lle aplique a atenuante de arrepentimento, amais da aplicación do citado art° 376, pretensión que ten de ser rexeitada sen paliativos, tanto por aplicación do principio de especialidade, como porque suporía aplicar a un mesmo feito dous preceptos penais. Neste senso, a s do T.S. de 18-5-99, aínda que de xeito indirecto ou colateral, parece excluir esa posibilidade ao dicir que "el Código Penal de 1995 acoge en este precepto la figura del arrepentido-colaborador, a quien se beneficia con una respuesta penal más benévola, que responde a criterios de política-criminal en el enfrentamiento a la denominada delincuencia-organizada, y que resulta ciertamente polémica por la problemática credibilidad de los testimonios acusatorios obtenidos mediante la promesa de una sustancial reducción de la pena. En cualquier caso su efectividad no parece muy relevante dado que un efecto punitivo similar podría obtenerse menos aparatosamente por la vía de la apreciación de la atenuante 4ª del artículo 21 del Código Penal como muy cualificada ". E xa dun xeito mais claro, aínda que referido ao antiguo art° 57 bis b), a s do mesmo Tribunal, de 5-5-97, proclama que 11 se alega infracción del art. 61,5 en relación con el 57 bis b) 2 CP anterior y 4,1 CC. Se pretende que debió aplicarse por analogía el citado art. 57 bis b) 2 que regula la figura de los arrepentidos en relación con los delitos relacionados con la actividad de bandas armadas o de elementos terroristas o rebeldes. Aparte de que no concurren ni en Matías ni en Carmen los requisitos exigidos por el citado art. 57 bis b), pues por parte de ellos no hubo abandono voluntario de sus actividades delictivas ni presentación voluntaria a las autoridades, sino sólo una confesión de hechos con implicación de otros partícipes después de descubierta su participación en un hecho grave de tráfico de heroína (casi 1 kg. encontrados en su domicilio), en ningún caso podría serles de aplicación esta excepcional norma prevista sólo para unos delitos muy concretos y por unas conocidas razones de política criminal (un medio más en la difícil lucha antiterrorista). Tal excepcionalidad no permite su aplicación analógica a otros delitos que ninguna semejanza tienen con el cometido por los aquí recurrentes ". Para engadir esta resolución que " pero es que, además, en el caso presente se apreció, como antes se ha dicho, la circunstancia atenuante 10ª art. 9, por analogía con el arrepentimiento espontáneo (9ª del mismo art. 9) y con el carácter de muy cualificada, por lo que se aplicó la regla 5ª art. 61, que prevé una bajada de pena (uno o dos grados) que es la misma recogida en tal art. 57 bis b)-2 cuya aplicación analógica pretende aquí el recurrente. Ya se bajó un grado reduciendo una pena de prisión que habría de ser de 10 años a 5. Evidentemente, en base a unos mismos hechos no se puede bajar la pena dos veces que es lo que parece que pretenden aquí los recurrentes ".

 Polo que fai ás pens a impórmoslles aos outros dous acusado, JOSÉ MANUEL R e FERNANDO F, fíxanse, para cada un deles, en dez años de prisión, e multa de 100 000 000 de PESETAS, tendo en conta a elevada cantidade, prácticamente de tres quilogramos da droga, e da súa pureza dun termo medio superior ao oitenta e tres por cento, que vai máis alá do concepto agravado de notoria importancia, do núm. 3 do art. 369, que o TS aprecia a partires da cifra de cento vinte gramos daquela substancia (ss de 4-10 e 16-12-96, 10-2-97 e 27-5-99).

 

DECIMO SEXTO. Consonte co avindo no art. 116 do Cp toda persoa responsábel criminalmente dun delicto ou falta éo tamén civilmente.

 

DECIMOSÉTIMO: Por mandado do art. 123 do Cp as custas procesuais enténdense impostas pola lei aos criminalmente responsábeis de todo delicto ou falta.

 

 Acae atérmonos a canto levamos dito e, desenvolvendo a potestade xurisdiccional que a Constitución española nos outorga,

 

DECIDIMOS

 

 Que, absolvendo libremente ao acusado, NELSON S, do delicto contra da saúde pública que lle é imputado, condenámo-los acusados, FERNANDO F, JOSÉ MANUEL R e BERNARDO DAVID V, como autores criminalmente responsábeis dun delicto contra da saúde pública, de tráfico de drogas que causan grave dano á saúde, en cantidade de notoria importancia, xa definido, sen a concorrencia de circunstancias modificativas da responsabilidade criminal para os dous primeiros, e concorrendo no acusado Bernardo David a circunstancia do art. 376 do Cp, as penas, para este último: de CATRO ANOS E UN MES DE PRISIÓN e multa de 10 000 000 de pesetas (DEZ MILLÓNS DE PESETAS), coa accesoria de privación de dereito de sufraxio pasivo durante o cumprimento da condena; e para cada un dos outros dous acusados, FERNANDO F e JOSÉ MANUEL R, as penas de: DEZ ANOS DE PRISIÓN E MULTA DE 100 000 000 DE PESETAS (CEN MILLONS DE PESETAS, coa accesoria de privación do dereito de sufraxio durante o cumprimento das súas respectivas condenas, e ao pagamento das tres cuartas partes d as custas procesuais, declarándose de oficio a cuarta parte restante. Déixanse sen efecto o auto de procesamento e as medidas cautelares adoptadas verbo do acusado, NELSON S. Séralle de aboamento aos acusados, para o cumprimento das penas privativas de liberdade todo o tempo no que estiveron privado provisionalmente dela durante esta causa. Decrétese o comiso da droga, así como das 320 000 pesetas e 60 000 escudos intervindos.

 

AUDIENCIA PROVINCIAL

 SECCIÓN PRIMEIRA

 PONTEVEDRA

 

ROLO: 7/99

 

A C T O

 

Ilmos. Sres. Presidente:

D. JUAN MANUEL ALFAYA OCAMPO

Maxistrados:

D. JULIO CÉSAR PICATOSTE BOBILLO

D. CELSO MONTENEGRO VIEITEZ

 

Pontevedra, o 16 de novembro do año 2000.

 

ANTECEDENTES DE FEITO

 

UNICO. Na data de 4 de novembro do año que andamos, esta Sala pronunciou sentencia no procedemento abreviado núm. 3/99, procedente do Xulgado de Instrucción Pontevedra 3. O Ministerio Fiscal solicita a aclaración da devandita resolución nos termos que reflicte o seu escrito, engadido aos actos.

 

Foi relator o Ilmo. Sr maxistrado D. JUAN MANUEL ALFAYA OCAMPO, quen expresa o parecer da Sala.

 

RAZOAMENTOS XURÍDICOS

 

UNICO. Leva razón o Ministerio Fiscal nas tres cuestións que amenta. Velaí, e ainda que é carecente de transcendencia xurídica ningunha, existe un erro material na indicación da localidade onde se acha o mesón Porteliña, xa que non é a de Sanxenxo, senón a de Poio. No segundo lugar, existe igualmente un erro material na expresión da cantidade aboada pola droga, que é evidente que foi de 9 900 000 pta (NOVE MILLÓNS NOVECENTAS MIL PESETAS), e non a de 2 990 000 PTA (DOUS MILLÓNS NOVECENTAS NOVENTA MIL PESETAS), debéndose nesta cuestión ter por corrixida a sentencia. No último lugar, no correspondente antecedente de feito omítese a modificación que fixo o Ministerio Fiscal da súa cualificación provisional, no senso atinxente a aprecia-la atenuante a que fixo referencia no acto do xuízo oral, como nidiamente se tira da oportuna acta.

 

PARTE DISPOSITIVA

 

A SALA ACORDA: Aclárase a sentencia pronunciada nos puntos seguintes: A) No capítulo de feitos probados débese corrixi-lo erro nel observado, subsituíndose a frase "ata a localidade de Sanxenxo", pola de "ata a localidade de Poio". B) Corrixi-la cantidade de 2 990 000 (DOUS MILLÓNS NOVECENTAS NOVENTA MIL PTA), sinalada no capítulo de feitos probados, e no fundamento de dereito sexto, pola de 9 990 000 (NOVE MILLÓNS NOVECENTAS NOVENTA MIL PTA). C) Engádese no antecedente de feito segundo que o Ministerio Fiscal modificou no acto do xufzo as súas conclusións provisionais, no senso de "apreciar no acusado, BERNARDO DAVID V, como moi cualificada, a atenuante analóxica de arrepentemento espontáneo do núm. 6 do art. 22 do Cp en relación co núm. 4 do mesmo artigo, solicitándose por mor disto para o devandito acusado a pena de CINCO ANOS DE PRISION".

 

Deste xeito, acordárono e asínano os Ilmo. á marxe amentados, do que eu, secretaria, dou fe.

Sentencia Penal Nº 57 BIS, Audiencia Provincial de Pontevedra, Rec 7 de 04 de Noviembre de 2000

Ver el documento "Sentencia Penal Nº 57 BIS, Audiencia Provincial de Pontevedra, Rec 7 de 04 de Noviembre de 2000"

Acceda bajo demanda

Accede a más de 4.000.000 de documentos

Localiza la información que necesitas

LIBROS Y CURSOS RELACIONADOS

Derechos y garantías del investigado en el proceso penal
Disponible

Derechos y garantías del investigado en el proceso penal

V.V.A.A

17.00€

16.15€

+ Información

Aspectos forenses de la traducción e interpretación
Disponible

Aspectos forenses de la traducción e interpretación

V.V.A.A

16.95€

16.10€

+ Información

La regulación de los delitos contra la salud pública
Disponible

La regulación de los delitos contra la salud pública

Dpto. Documentación Iberley

6.83€

6.49€

+ Información

Sociedad y justicia penal
Disponible

Sociedad y justicia penal

V.V.A.A

21.25€

20.19€

+ Información