Dictamen de Consello Consultivo de Galicia 255 de 19 de julio de 2023
Resoluciones
Dictamen de Consello Cons...io de 2023

Última revisión
05/10/2023

Dictamen de Consello Consultivo de Galicia 255 de 19 de julio de 2023

Tiempo de lectura: 92 min

Tiempo de lectura: 92 min

Relacionados:

Órgano: Consello Consultivo de Galicia

Fecha: 19/07/2023

Num. Resolución: 255


Cuestión

Resolución de contratos

Resumen

Resolución do contrato de obras de ?Rehabilitación da Reitoral de Santa Comba de Bande? entre a empresa P., S.L. e o Concello de Bande.

Organismo:

Concello de Bande (Ourense)

Letrado:

Tato González

Propuesta:

Estimatoria

Conclusion:

Favorable

Relator:

Fernández Vázquez

Contestacion

ANTECEDENTES

1.- O 8.7.2022 formalizouse o contrato de obras de "Rehabilitación da Reitoral de Santa Comba de Bande" entre a empresa P., S.L.,

e o Concello de Bande.

O prazo de execución é de 15 meses, sendo a data de finalización o 14.10.2013.

2.- O 17.1.2023 o director de obras emite informe no que constata un considerable atraso no desenvolvemento da obra, respecto da planificación

pactada. En particular, consigna que só se certificou un 2,7% da obra, cando debería estar executada un 62%.

3.- O 26.1.2023 P., S.L., presenta escrito no que solicita, por diversas incidencias, levantamento da acta de suspensión das obras así como

a resolución do contrato por mutuo acordo. Con carácter subsidiario, solicita que se recoñeza polo concello a imposibilidade

de executar a obra nos termos inicialmente pactados e que se acorde a resolución do contrato por causas non imputables ao

contratista.

4.- O 28.2.2023 a Xunta de Goberno Local acorda a incoación do procedemento de resolución contractual, ao abeiro do artigo 211.1.d) da Lei

9/2017, do 8 de novembro, de contratos do sector público, pola que se traspoñen ao ordenamento xurídico español as Directivas

do Parlamento Europeo e do Consello 2014/23/UE e 2014/24/UE, do 26.2.2014 (en diante LCSP).

5.- Figura no expediente administrativo o escrito de alegacións da empresa contratista, de data 10.3.2023.

6.- O expediente de razón foi remitido, para preceptivo ditame deste Consello Consultivo de Galicia, pola señora alcaldesa do

Concello de Bande tendo entrada neste organismo con data 28.3.2023.

7.- A Sección de Ditames do Consello Consultivo de Galicia, en sesión realizada o día 26.4.2023, ditou acordo de devolución núm. CCG 108/2023, para o fin de que se completaran diversos extremos.

8.- O 24.5.2023 a dirección facultativa emite un novo informe sobre os incumprimentos do contratista.

9.- O 24.5.2023 o secretario-interventor do Concello de Bande emite o seu preceptivo informe.

10.- A Xunta de Goberno Local, en sesión extraordinaria celebrada o 25.5.2023, formula proposta de resolución favorable á resolución contractual.

11.- O expediente foi remitido de novo pola señora alcaldesa do Concello de Bande, tendo entrada neste organismo con data 30.5.2023, con solicitude de tramitación por vía de urxencia.

12.- A Sección de Ditames do Consello Consultivo de Galicia, en sesión realizada o día 14.6.2023, aprobou o ditame núm. CCG 108/2023 no que informaba desfavorablemente a proposta de resolución do contrato de obras de "Rehabilitación da Reitoral de Santa

Comba de Bande" entre a empresa P., S.L., e o Concello de Bande, por terse producido a caducidade do expediente.

13.- O 14.6.2023 a Xunta de Goberno Local declara a caducidade do procedemento incoado o 28.2.2023 e acorda iniciar un novo procedemento de resolución contractual, ao abeiro do artigo 211.1.d) da LCSP, con incorporación

das actuacións xa practicadas.

O acordo de incoación foi notificado á empresa contratista (o 15.6.2023) e ao seu avalista (15.6.2023), conferíndolles un prazo de dez días para formular alegacións.

14.- O 29.6.2023 P., S.L., presenta escrito de alegacións no que, en síntese, reitera os argumentos esgrimidos con anterioridade, ratificando

o contido dos escritos xa presentados.

15.- O 10.7.2023 a dirección facultativa emite un novo informe que se limita a ratificar o informe do 24.5.2023.

16.- O 11.7.2023 o secretario-interventor do Concello de Bande emite o seu preceptivo informe.

17.- A Xunta de Goberno Local, en sesión extraordinaria que tivo lugar o 13.7.2023, formula proposta de resolución favorable á resolución contractual.

18.- O expediente de razón foi remitido, para preceptivo ditame deste Consello Consultivo de Galicia, pola señora alcaldesa do

Concello de Bande, tendo entrada neste organismo con data 13.7.2023, con solicitude de tramitación por vía de urxencia.

19.- Os demais antecedentes dedúcense do contido do ditame.

CONSIDERACIÓNS

Primeira.

O Consello Consultivo de Galicia resulta competente para a emisión do ditame a teor do establecido no artigo 12.g) da Lei

3/2014, do 24 de abril, do Consello Consultivo de Galicia, e no artigo 17.a) do seu Regulamento de organización e funcionamento,

aprobado polo Decreto 91/2015, do 18 de xuño, por atinxir o expediente á resolución dun contrato administrativo no que se

formulou oposición por parte do contratista.

En efecto, no presente caso o ditame ten carácter preceptivo en aplicación do artigo 191.3.a) da LCSP, de aplicación ao presente

caso, que dispón que será preceptivo o ditame do Consello de Estado ou órgano consultivo equivalente da Comunidade Autónoma

respectiva nos supostos de resolución de contratos, cando formule oposición o contratista.

No mesmo sentido cabe citar o artigo 321.3.a) da Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local de Galicia, de aplicación

ao presente caso ao atopármonos ante un procedemento de resolución dun contrato administrativo tramitado por unha entidade

local.

Segunda.

Con carácter previo a un exame de fondo é necesario analizar o cumprimento dos requisitos procedementais esixibles para o

exercicio da prerrogativa de resolución contractual. Neste sentido cómpre recordar, como faciamos en ditames precedentes como

o CCG 243/2020, CCG 19/2021 ou CCG 321/2022, que, conforme reiterada doutrina xurisprudencial, para o exercicio desta prerrogativa

debe tramitarse un procedemento autónomo dotado de substantividade propia, e non un mero incidente de execución do contrato

(por todas, STS do 22.3.2012, rec. 6034/2009).

En relación coa tramitación seguida, os requisitos formais que resultan esixibles en expedientes desta natureza foron suficientemente

observados, en especial a audiencia da empresa contratista e á empresa avalista, o informe do secretario-interventor así como

a formulación da proposta de resolución (artigo 191 da LCSP, artigo 109 do Regulamento xeral da Lei de contratos das administracións

públicas, aprobado polo Real decreto 1098/2001, do 12 de outubro -en diante, RXLCAP-, e artigo 321 da Lei 5/1997, do 22 de

xullo, de Administración local de Galicia).

Cómpre engadir que, se ben os informes recadados na instrución do procedemento son posteriores ao trámite de audiencia ao

contratista, neles non se introducen elementos dos que este non tivese coñecemento, polo que a falta de traslado de tales

informes ao contratista non pode estimarse xeradora dunha indefensión que motive a devolución do expediente por tal causa.

Finalmente, lembrar que na actualidade, de acordo coa doutrina seguida por este Consello Consultivo en numerosos ditames (entre

outros, CCG 14/2022, CCG 88/2022 e CCG 54/2023), o prazo máximo de duración do procedemento é de 3 meses, logo da declaración de inconstitucionalidade do artigo 212, apartado

8, da LCSP que establecía un prazo de 8 meses para o procedemento de resolución dos contratos (STC 68/2021, do 18.3.2021,

que resolve o recurso de inconstitucionalidade número 4261-2018, interposto polo Goberno de Aragón en relación con diversos

preceptos da LCSP). Este artigo 212.8 da LCSP non é un precepto básico e, polo tanto, non é aplicable aos expedientes de resolución

contractual das entidades locais da nosa comunidade autónoma. Sendo así que ante a falta de carácter básico dese precepto

e a ausencia dunha previsión autonómica reguladora do prazo para resolver os procedementos de resolución de contratos, procede

entender aplicable o prazo de tres meses previsto no artigo 21.3 da LPAC, tendo en conta a remisión á dita lei que contén

á disposición derradeira cuarta da LCSP.

Terceira.

Entrando xa no fondo do asunto, cómpre comezar recordando que a potestade resolutoria conferida á Administración en relación

cos contratos administrativos enmárcase dentro do ámbito das denominadas prerrogativas previstas no artigo 190 da LCSP, concibidas

pola doutrina como privilexios ou facultades exorbitantes, cuxo exercicio non se produce de xeito automático senón só cando

o esixa o interese público implícito en cada relación contractual. En efecto, conforme co principio de mantemento do contrato,

a resolución contractual configúrase pola xurisprudencia como última ratio cuxa aplicación queda sempre supeditada ás concretas esixencias do interese público. E iso porque, ordenada sempre a contratación

pública á satisfacción do interese xeral, resulta obvio que a finalización das relacións a que dá lugar aquela contratación

debe estar tamén presidida pola mesma causa. Deste modo, o emprego dilixente da prerrogativa de resolución contractual impón

a súa utilización cando o esixa a salvagarda do interese público implícito en cada relación contractual, atendendo á vocación

de servir con obxectividade os intereses xerais que o artigo 103 da Constitución española impón a toda actuación administrativa.

Como reiteradamente ten sinalado o Consejo de Estado, o mecanismo da extinción anticipada do contrato, por medio da súa resolución,

constitúe "un medio de defensa de la parte cumplidora frente al incumplimiento de la otra parte, o frente a las alteraciones no justificadas

de los términos en que fuera concebido el equilibrio contractual en el momento de la conclusión del pacto" (ditames do Consejo de Estado núm. 820/2012, 1336/2005, 3007/2003, 2205/2000 ou 2853/1997). Posición tamén asumida por este

Consello Consultivo, por exemplo, nos ditames CCG 13/2021, CCG 250/2022 ou, máis recentemente, CCG 40/2023.

Ademais, como manifestación do principio de mantemento do contrato ao que antes se aludiu, conforme unha reiterada doutrina

xurisprudencial (entre outras, SSTS do 10.3.1999, rec. 991/1993; do 29.4.2000, rec. 5639/1994, ou a máis recente do 22.1.2014,

rec. 3644/2012) non abonda calquera incumprimento contractual para que se produza o efecto resolutivo, senón que ha de traducirse

nunha valoración do incumprimento grave e de natureza substancial do contrato, ao ser a resolución a consecuencia máis grave

que pode derivarse desta circunstancia. Nesta liña, por exemplo, a STS do 22.1.2006, rec. 192/2003, con cita de sentenzas

previas, recorda que:

?[...] no todo incumplimiento puede generar la resolución contractual, sino que ello debe contemplarse en cada caso, atendidas las

circunstancias de toda índole que concurran para dilucidar en qué supuestos se trata de verdadero y efectivo incumplimiento

de las obligaciones contractuales, revelador de una voluntad deliberada y clara de no atender, dolosa o culposamente, los

compromisos contraídos, haciendo imposible la realización de la prestación por parte del contratista [...]?.

Ha de prestarse atención, pois, ás circunstancias concorrentes en cada caso, co fin de dilucidar se se está ante un verdadeiro

e efectivo incumprimento das obrigas contractuais, revelador dunha vontade clara do contratista de non atender, dolosa ou

culposamente, os compromisos contraídos ou, pola contra, máis ben ante un simple desfase ou desaxuste en modo ningún expresivo

daquela vontade e, en definitiva, dun efectivo incumprimento da esencia dunha obriga.

Por tanto, como ten considerado este Consello Consultivo en anteriores pronunciamentos (por todos, CCG 213/2020, CCG 305/2022

ou CCG 38/2023), non toda irregularidade pode levar aparellada a habilitación á Administración pública para que exercite a súa potestade

resolutoria, senón só aqueles supostos nos que o servizo deixa de prestarse ou se presta en condicións tales que se lesiona

o interese público que se poida satisfacer.

Cuarta.

Sentado o anterior, no presente caso preténdese a resolución dun contrato de obra pola causa prevista no artigo 211.1.d) da

LCSP, que vén referida aos supostos de "demora no cumprimento dos prazos por parte do contratista"; precepto que debe poñerse en relación co artigo 193 da LCSP, a teor do cal "o contratista está obrigado a cumprir o contrato dentro do prazo total fixado para a súa realización, así como dos prazos

parciais sinalados para a súa execución sucesiva".

Na análise da causa de resolución do artigo 211.1.d) da LCSP hai que lembrar, de entrada, que, como este Consello Consultivo

ten reiterado en numerosos ditames (por todos, CCG 126/2020, CCG 215/2020, CCG 179/2021 ou CCG 7/2022, e os ditames que neles

se citan), do contrato de obra pública nace unha relación obrigatoria cuxo obxectivo principal e máis relevante é o remate

da obra en condicións axustadas ás especificacións técnicas previamente establecidas no proxecto para, deste modo, poder servir

ao fin previsto. Pero, ademais, a relación obrigatoria alcanza a outros aspectos entre os que adquire unha especial relevancia

o tempo investido na realización da obra. En efecto, a obra pública non só debe adecuarse nas súas calidades físicas ao previamente

determinado no proxecto, senón que o interese público a cuxa satisfacción se orienta esixe, ademais, que a prestación se execute

no prazo convido en función da súa prevista posta en servizo. Na maioría dos casos ambos elementos son indisociables, de xeito

que sen o seu concurso a obra non respondería á finalidade referida. Precisamente neste sentido temos, por exemplo, a sentenza

do 11.3.2021, da Sala do Contencioso-Administrativo, sección 8ª, da Audiencia Nacional (rec. 335/2018):

?? la esencia del contrato de obras se encuentra en el resultado final -entregar la obra terminada en plazo- con independencia

de la actividad realizada para llegar a este resultado. [...] la obligación del contratista es una obligación de resultado, como contrapuesta a la obligación de actividad o medial?.

Ademais, para que o efecto resolutorio poida ter lugar por causa da demora na execución ao abeiro do artigo 211.1.d) da LCSP

é necesario que o incumprimento contractual obedeza a unha causa imputable ao contratista e que, xa que logo, a non realización

da prestación en prazo non estea motivada por un incumprimento contractual por parte da Administración ou por outra circunstancia

a ela reprochable, ou non obedeza a un feito imprevisible, inevitable e irreversible. Pola contra, existirá atraso imputable

ao contratista cando aquel obedeza a dificultades na execución do contrato que o contratista debeu considerar ao tempo da

súa adxudicación.

En suma, constatada a existencia dun atraso no cumprimento do prazo, debe examinarse se a demora deriva de causa imputable

ao contratista ou non é atribuíble a este, tendo en conta que "La conclusión acerca de la culpa se obtiene contraponiendo el comportamiento del contratista con un patrón de diligencia común

al estándar ordinario de las obligaciones impuestas en el contrato. Son, por tanto, esenciales las condiciones que han concurrido

en el desarrollo del contrato a fin de valorar si hubo ausencia de previsión de acuerdo con la naturaleza de las obligaciones

y las circunstancias concretas de tiempo y lugar" (sentenza do Tribunal Supremo do 21.12.2007, rec. 10262/2004).

Quinta.

Trasladando as consideracións anteriores ao fondo da resolución contractual sometida a ditame, cómpre examinar se concorre

a causa de resolución invocada na proposta de resolución, cal é o incumprimento por parte da contratista dos prazos na execución

do contrato.

A entidade contratista non nega a existencia dunha demora na execución do contrato, nin tampouco que é superior en máis dun

terzo do prazo de duración do contrato (artigo 211.1, d), segundo parágrafo, da LCSP). En esencia, considera que a obra non

pode ser executada nos termos inicialmente previstos por circunstancias que se puxeron de manifesto con posterioridade ao

comezo da execución do contrato, invocando o artigo 211.g) da LCSP; alegacións que tamén foron formuladas no seu escrito do

26.1.2023, antes da incoación do primeiro procedemento de resolución contractual.

Chegados a este punto é necesario traer a colación a previsión contida no artigo 211.2 da LCSP:

?Nos casos en que concorran diversas causas de resolución do contrato con diferentes efectos en canto ás consecuencias económicas

da extinción, deberase atender á que aparecese con prioridade no tempo?.

Conforme con este precepto, e en palabras da STS do 9.1.2012, rec. 1523/2009, debe "aplicarse de manera preferente la causa que se hubiera producido primero desde el punto de vista cronológico". Polo tanto, é a causa de resolución que concorre en primeiro lugar a que pode ter virtualidade resolutoria pois "la resolución de un contrato procede al acaecer el evento previsto por la Ley, de modo que si posteriormente sobrevienen otras

causas, estas son ya irrelevantes" (ditame do Consejo de Estado 347/2017).

En consecuencia, neste caso é necesario analizar se concorren as causas de resolución invocadas polo contratista pois, de

ser efectivamente así, serían previas e impedirían a operatividade (e, polo tanto, excluirían o exame) da causa de resolución

relativa ao incumprimento da obriga principal do contrato invocada pola Administración (por todos, ditames CCG 63/2020 e CCG

250/2022).

Considera a mercantil adxudicataria, nos escritos de alegacións presentados o 10.3.2023 e o 29.6.2023, que "atendiendo [...] al análisis en profundidad de la zona denominada 'zona saneada' del proyecto en la fachada suroeste [...] las condiciones de esta fachada no eran las adecuadas para dar soporte al edificio según estaba previsto en el proyecto originario". En particular, identifica os seguintes elementos, aparecidos durante a execución do contrato e que xustificarían a resolución

do contrato ao abeiro do artigo 211.g) da LCSP:

"Aparición de afloramientos graníticos que sirven de apoyo a la cimentación y de suelo de los habitáculos tienen un indudable

valor patrimonial.

Aparición de canales de evacuación de agua adaptados a la especialización de cada habitáculo.

Aparición de red de drenajes en el entorno de la rectoral.

[...]

Aparición tras el sondeo realizado en la fachada Sur de una cimentación con mampuestos irregulares que en estas oquedades

del pliegue no tiene una consistencia constructiva correspondiente a la denominada 'zona saneada' en el proyecto".

En relación con estas cuestións, eminentemente técnicas, o informe do 16.2.2023 da dirección facultativa recolle o seguinte:

"La pared saneada se hizo bajo unas premisas de urgencia a la espera de acometer su rehabilitación integral, por ello se pueden

encontrar cuñas de madera en el asentamiento, a la espera de un mortero en condiciones y un inyectado que le aporten la consistencia

necesaria.

Tras la visita a la edificación se ha testeado una rotura de pieza granítica, que más bien tiene que ver con una tensión a

tracción debido a un mal asentamiento de la misma en su ejecución, que no con la inestabilidad general de la fachada y su

falta de cosido, como describe el informe del arqueólogo.

Ante dicha tesitura ya se afirmó por escrito en el Acta no1 que el muro sur de la rectoral no entraña peligro de volqueo o

abombamiento, y con la misma, ya se avanzó que si fuera necesario el proyecto cuenta con herramientas y partidas suficientes

para acometer mejoras de estabilización.

[...]

Se hace constar que según el ?informe arqueológico? se ha realizado un sondeo a los pies de la cimentación de la fábrica sur,

y dicho sondeo ha quedado al descubierto, debilitando notablemente el asiento de la fábrica, lo que puede repercutir negativamente

en desplomes o incluso provocar el colapso de la misma.

[...]

Las recomendaciones de actuación en base a las cotas del terreno y a las afloraciones rocosas interiores las dio la DF en

obra así como luego lo transcribió en la siguiente Acta nº2 de Obra:

'Se plantea la excavación hasta descubrir las rocas de las habitaciones y corredor de la planta baja a fin de sopesar la posibilidades

de actuación en la solera.

Tras dicha excavación deberemos tener un plano de replanteo topográfico y un replanteo en obra de las cotas principales de

obra'.

Las recomendaciones que plantea sobre la puesta en valor de las canalizaciones son lógica, y consecuentemente se deberían

tener en cuenta en el transcurso normal de la obra, mediante las oportunas indicaciones de la DF. y con el seguimiento y control

del arqueólogo. Sorprendentemente ni el Jefe de Obra ni el Arqueólogo nos han transmitido dichas indicaciones en el transcurso

de la obra si no que nos han llegado por medio del ayuntamiento como anexo de la solicitud de Acta de suspensión de obras

que la contrata remitió al ayuntamiento en fecha 2023-01-26.

[...]

Si bien la contrata inicialmente ya preveía que en este tipo de obras existen movimiento, grietas, etc. que inciden en la

estabilidad de los muros, y que ello bien se puede controlar y corregir en obra, de hecho indican una consolidación estructural

previa con apeos y apuntalamiento provisional en la obra. Puesto que nunca se llegó a hacer dicha consolidación se entiende

que la contrata no vio peligro en las fábricas existentes.

Dicho esto, tanto en el Acta no1 (en septiembre del 2022) como en el Acta nº2 (en octubre de 2022) se solicitó a la contrata

que protegiera las cabezas de los muros convenientemente hasta que acometiese su cubrición definitiva puesto que realmente

la estructura y entramado de la cubierta solidarizaba y protegía a los muros, por lo que en la actualidad no están más que

debilitándose, y existe un claro riesgo de que estas fábricas se puedan llegar a colapsar si no se procede a rematar la obra,

o cuando menos, a proteger la cabeza de los muros.

En diciembre se abordó la cubrición de las partes altas de los muros de forma muy deficiente, como así les indicó la D.F.,

sin que la contrata hasta la fecha lo haya subsanado. Así pues la mayoría de los muros se encuentran desprotegidos en sus

cabezas o partes altas, con lo que el agua de lluvia está a lavar constantemente los finos interiores del mortero que ayudan

a cohesionar los muros pétreos. Esta mala praxis de ejecución de obra es inadmisible puesto que compromete realmente la estabilización

de las fachadas de tal forma que puede provocar grietas y desplomes (como indican el arqueólogo y jefe de obra), y lo más

importante, puede llegar a colapsar la obra.

Por ello indicamos a todos los efectos que cualquier lesión derivada de la estabilidad de los muros será responsabilidad de

la contrata al tener descubiertos, en precario (sin rigidizar ni solidarizar) y sin protección dichos muros".

Por maior abastanza, o informe da dirección facultativa do 24.5.2023 engade o seguinte:

"Las conclusiones de los técnicos del servicio de arqueología de la DXPC manifiestan que, a tenor de su visita a la rectoral

y en base al informe del arqueólogo H., no hay restos arqueológicos susceptibles de una necesidad de paralizar las obras de

rehabilitación, y en ningún momento el arqueólogo director de la obra nos transmitió la necesidad de parar la obra, de la

que tenemos por primera vez conocimiento en fecha 2023-01-26 por medio del ayuntamiento [...].

Las circunstancias y conclusiones del informe del exjefe de obra, C., eran elementos ya conocidos y controlados por los agentes

de la obra, como así se recogió en las Actas, y en ningún momento el exjefe de obra nos transmitió la necesidad de parar la

obra, de la que tenemos por primera vez conocimiento en fecha 2023-01-26 por medio del ayuntamiento [...]

[...]

Sobre los restos arqueológicos, ya quedó claro por informe de la DXPC, que no son susceptibles por ellos mismos de paralizar

las obras. Sobre el resto de cautelas e indicaciones constructivas que plantean en sus informes el exjefe de obra y el arqueólogo,

tenemos las partidas y herramientas necesarias dispuestas en la medición del proyecto para asumir las 'limitaciones' que comentan,

como así tenía constancia el exjefe de obra, sin necesidad ninguna de realizar un modificado del proyecto, por ello no hay

razón fundada para tener la obra parada y mucho menos para no ejecutarla.

[...]

Del mismo modo carece de sentido que la propia DF plantee ampliar los plazos de ejecución de la misma con P., S.L., algo que

sin duda no resolvería el problema de fondo de la propia contrata, y es que, como manifestó el propio exjefe de obra C. en

alguna ocasión: los costes-ganancias de la obra no cuadran con los márgenes asumibles para P., S.L., la cual realmente es

la única cuestión de fondo.

Por todo lo anteriormente expuesto, que complementa a los anteriores informes, y tras 7 meses de obra en las que solo se realizó

tajo el primer mes, es manifiesto que la promotora tiene razones más que fundadas para incoar un expediente de rescisión de

contrato por incumplimiento de P., S.L.?.

As consideracións anteriores permiten concluír que os elementos postos de manifesto por P., S.L., non teñen a entidade pretendida.

Aseveración que tamén é referendada, desde o punto de vista arqueolóxico, polo informe da Dirección Xeral de Patrimonio do

7.2.2023.

Con independencia do anterior, que é unha cuestión estritamente técnica, existe un elemento esencial que non é abordado pola

empresa adxudicataria no seu escrito. A causa de resolución prevista no artigo 211.1.g) consiste na imposibilidade de executar

a prestación nos termos inicialmente pactados, "cando non sexa posible modificar o contrato conforme os artigos 204 e 205; ou cando, dándose as circunstancias establecidas

no artigo 205, as modificacións impliquen, illada ou conxuntamente, alteracións do seu prezo en contía superior, en máis ou

en menos, ao 20 por cento do prezo inicial do contrato, con exclusión do imposto sobre o valor engadido".

Nas alegacións reitérase sucesivamente a imposibilidade de execución do contrato nos seus propios termos, pero sen achegar

datos que permitan excluír a viabilidade da súa modificación para adaptalo ás pretendidas novas circunstancias. Pola contra,

o informe do 24.5.2023, asevera que "tenemos las partidas y herramientas necesarias dispuestas en la medición del proyecto para asumir las 'limitaciones' que comentan [...] sin necesidad ninguna de realizar un modificado del proyecto".

Por tanto, no expediente queda acreditado que, unha vez iniciada a obra, existiron diversos achados, pero que non teñen a

entidade suficiente como para xustificar unha modificación contractual nin, por extensión, acordar a resolución contractual

por unha imposibilidade sobrevida.

En definitiva, os datos e documentos que figuran no expediente non permiten afirmar que concorra a causa de resolución do

artigo 211.1.g) da LCSP, e, pola contra, si que constatan un incumprimento dos prazos parciais do contrato, así como a paralización

unilateral da obra por parte empresa contratista.

Finalmente, para esgotar o debate, debe destacarse que, no escrito do 29.6.2023, P., S.L., manifesta que as súas alegacións do 26.1.2023, nas que se recollían a "solicitud de suspensión e imposibilidad de continuar con la ejecución efectuada y la solicitud de resolución de mutuo acuerdo", foron rexeitadas expresamente mediante o Acordo da Xunta de Goberno Local do 19.4.2023. A pesar de que esta resolución administrativa non figura entre a documentación achegada a este órgano consultivo, podemos

afirmar, en liña co manifestado no noso ditame CCG 131/2023, que se trataría dun acto que esgota a vía administrativa e que, consonte o artigo 39.1 da LPAC, goza dunha presunción de

validez, sendo carga da mercantil adxudicataria a súa destrución mediante a impugnación perante a xurisdición contencioso-administrativa;

impugnación que non consta no expediente.

Por tanto, dada a finalización de aquel procedemento instado polo propio contratista, non procedería agora volver a cuestionar,

con motivo da resolución instada pola Administración local, aquela pretendida imposibilidade de execución do contrato nos

termos inicialmente pactados.

Todas estas consideracións levan a este órgano consultivo a manifestar o seu parecer favorable á resolución do contrato de

obras analizado, por incumprimento culpable do contratista.

Sexta.

Restaría, finalmente, facer mención a que, en relación cos efectos da resolución, o artigo 213.3 da LCSP establece que "Cando o contrato se resolva por incumprimento culpable do contratista, seralle incautada a garantía e deberá, ademais, indemnizarlle

á Administración os danos e perdas ocasionados no que excedan o importe da garantía incautada".

Este Consello ten sinalado en varias ocasións (por todos, CCG 110/2020, CCG 126/2020, CCG 75/2022, CCG 25/2022 ou CCG 150/2022,

e os ditames que neles se citan) que o artigo 213.3 da vixente LCSP prevé a incautación automática da garantía nos casos de

resolución contractual por incumprimento culpable do contratista. En consecuencia, a proposta de resolución debería contar

cun pronunciamento expreso referido á esta incautación.

En canto á determinación da indemnización polos danos e perdas, a proposta remite a súa determinación a un procedemento contraditorio

específico. Séguese así o manifestado por este Consello Consultivo (por todos, CCG 215/2020, CCG 179/2021 ou CCG 7/2022 e

os ditames que neles se citan) no sentido de que esa determinación quede postergada a un ulterior procedemento contraditorio,

que deberá ser instruído para o efecto e no que se poderá fixar con máis precisión o alcance dos precitados danos e perdas

e probar a súa concorrencia inequívoca, respectando, en todo caso, o dereito de defensa do contratista. Na mesma liña, o artigo

113 do RXLCAP, relativo á determinación dos danos e perdas que deba indemnizar o contratista, prevé que:

?Nos casos de resolución por incumprimento culpable do contratista, a determinación dos danos e perdas que deba indemnizar

levaraa a cabo o órgano de contratación en decisión motivada logo de audiencia deste, atendendo, entre outros factores, ó

atraso que implique para o investimento proxectado e ós maiores gastos que lle ocasione á Administración?.

Finalmente, o feito de producirse a resolución contractual por causa imputable ao contratista constitúe unha circunstancia

determinante da prohibición de contratar, como resulta do previsto no artigo 71.2.d) da LCSP, debendo procederse a tramitación

do correspondente procedemento conforme co artigo 72 da mesma lei.

CONCLUSIÓN

Por todo o anteriormente exposto, a Sección de Ditames do Consello Consultivo de Galicia, por unanimidade dos seus membros

presentes, ditamina:

"Que informa favorablemente a proposta de resolución á que o presente expediente se refire".

LIBROS Y CURSOS RELACIONADOS

La dicotomía del contrato de concesión para la prestación de servicios públicos
Disponible

La dicotomía del contrato de concesión para la prestación de servicios públicos

Guillermo García Rivera

13.60€

12.92€

+ Información

Tipos de contratos del sector público. Paso a paso
Disponible

Tipos de contratos del sector público. Paso a paso

Dpto. Documentación Iberley

13.60€

12.92€

+ Información

Ley de Contratos del Sector Público - Código comentado (DESCATALOGADO)
Disponible

Ley de Contratos del Sector Público - Código comentado (DESCATALOGADO)

José Luis Gil Ibáñez

59.45€

29.73€

+ Información

La responsabilidad civil del abogado
Disponible

La responsabilidad civil del abogado

Dpto. Documentación Iberley

6.83€

6.49€

+ Información

Sociedad de Responsabilidad Limitada
Disponible

Sociedad de Responsabilidad Limitada

Dpto. Documentación Iberley

6.83€

6.49€

+ Información